Metodologiyasi

Tarixiy taqqoslash uslubi. 
Taqqoslash uslubi dastlab m a’rifatpar- 
varlar tom onidan qo'llanilgan. FVolter b irinchilardan bo'lib o'zi 
tom onidan yaratilgan tarixiy kitoblarida taqqoslash uslubini qo'lla- 
gan, biroq bunda bu uslub tarixiy uslubga nisbatan ko'proq vo- 
sita sifatida qo'llanilgan. X IX asr oxirlariga kelib bu uslub ta ri­
xiy tadqiqotlarda, ayniqsa ijtim oiy-iqtisodiy tarix sohalarida ancha 
keng o 'rin tu ta boshladi. Ik k inchi ja h o n urushidan keyingi yillar- 
da ayniqsa kom parativ uslub keng qo'llanila boshlandi. A m alda 
bironta ham tadqiqot bu uslublarni q o 'llam asdan am alga oshiril- 
maydigan bo'ldi.
Aslida b iron ta ham ilm iy tadq iqo t taqqoslash uslubini q o 'lla­
m asdan am alga oshirilm aydi. Taqqoslash m etodi eng m u h im va 
shu bilan birga tarixiy bilish jarayo n ida eng ko 'p q o 'llan ilad ig an 
m etoddir1.