Metall oksidlarining silikat shishaga diffuziyasi

Muammoning o‘rganilganlik darajasi. Jahon olimlari tomonidan legirlangan silikat shishaning elektr o‘tkazuvchanligi xossalarini o‘rganish bo‘yicha ko‘p tadqiqotlar amalga oshirilganiga qaramasdan, bu sohadagi bir qator fundamental muammolar o‘z yechimini topmasdan qolgan. Ya’ni:

elektr o‘tkazuvchanligi va termoeyuk koeffitsientining shisha tarkibi va ligatura turi, legirlash sharoiti bilan qanday bog‘langani noma’lum;
700 Kdan yuqori temperaturalarda solishtirma qarshiligining deyarli

10 martagacha va termoeyuk koeffitsientining 100 martagacha keskin oshishi (shisha tarkibiga qarab) o‘rganilmagan;

ρ(T)ning minimumi va undan keyingi metallsimon qism (ρ ~ T yoki ρ ~ T²) legirlangan shisha elektr o‘tkazuvchanligi mexanizmlarining hech biriga mos kelmaydi.

Legirlangan shishada ρ(T) ni tushuntirish uchun bir qator mexanizmlar
(effektiv muhit, sizib o‘tish, sakrash, tunnel-to‘siq, amorf yarimo‘tkazgich,
ularning kombinatsiyalari) taklif qilingan. Bu modellar bir-biridan
sezilarli farqlanuvchi fizik hodisalarga asoslangan, biroq ularning
tajriba bilan qanoatlanarli mosligiga erishilmagan; legirlangan silikat
shishaning termoelektrik xossalari ham yetarli darajada tadqiq etilmagan,
faqat 190 K < T < 450 K temperatura oralig‘ida termoeds koeffitsientini
o‘lchashga bag‘ishlangan bir maqola ma’lum bo‘lib, u ham uning termoelektrik
material sifatidagi amaliy imkoniyatlariga baho bera olmaydi.

Olingan tajriba natijalari tarqoq (qiymati bir necha darajagacha

o‘zgaradi) va hatto o‘zaro ziddiyatlidir. Bu esa legirlangan silikat shisha
asosida termoelektrik materiallar yaratish maqsadida uning elektr o‘tkazuv-
chanligining va termoeyuk hosil bo‘lishining fizikaviy mexanizmlarini
aniqlash uchun chuqur ilmiy tadqiqotlar o‘tkazishni talab etadi. Buning
ustiga shishaning tuzilishi haqidagi nazariy tasavvurlarni tasdiqlash yoki
rad qilish uchun bironta yetarlicha asoslangan eksperimental usul taklif
qilinmaganligi shishasimon holatni o‘rganish imkoniyatlarini cheklab
qo‘ymoqda.