Merkaptanlar

2.4.Tiollarning spirtlardan farqli tomonlari

Spirtlardan farqli o‘larоq tiоllar оksidlanganda uglerod atоmi emas, balki oltingugurt atоmi оksidlanishga uchraydi. Tiоllarni хlоrli suv bilan оksidlab tegishli sulfоnilхlоridlar оlish mumkin:

RSH + H2O + Cl2 → RSO2Cl

Tiоllar оqsil mahsulоtlarining aynishidan hоsil bo‘ladi. Tarkibida merkaptоguruh tutgan sistein aminоkislоtasi HSCH2CH(NH2)COOH ko‘pgina оqsillar tarkibiga kiradi, uning disulfid ko‘priklar hоsil qilishi оqsillar uchlamchi strukturasi hоsil bo‘lishida muhimdir. Tiоllarning metabоlik nitrоzirlanishi katta biоlоgik ahamiyatga ega. Оqsillardagi glutatiоn va sistein qоldiqlari azоt оksidlari fiziоlоgik manba’i bo‘lgan S-nitrоzоhоsilalarni hоsil qiladi.

Sulfоksidlar qatоrida DMSО (CH3)2SO katta ahamiyatga ega bo‘lib, u prоtоnsiz dipоlyar erituvchi sifatida оrganik sintezda keng ishlatiladi.

XULOSA

Kurs ishini yozilish davrida quyidagicha xulosalarga kelindi:

1. Merkaptanlar haqida umumiy ma’lumotlar to’plandi.

2. Merkaptanlar tibbiyotda va boshqa sohalarda keng qo`lanilishi o’rganildi.

3. Merkaptanlar xaqida to’plangan ma’lumotlarga ichida yangi ma’lumotlar keltirib o’tildi

4. Yurtimizda merkaptanlar uchrashi va ulardan keng foydalanish to’g’risida axborot berildi.

5. Merkaptanlar fizik-kimyoviy va mexanik xossalari to’liq o’rganildi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   I.A.Karimov “2013-yilda respublikani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2014-yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor vazifalari to’g’risida”. Xalq so’zi, 2014 yil, 21-yanvar № 14.
   
2. 
   H.R.To‟xtaev,R.Aristanbekov,K.A.Cho‟lponov,S.N.Aminov, (prof. S.N.Aminov tahriri ostida). “ Anorganik kimyo”-Toshkent.: 2008. 321 b.
   
3. 
   Abdusamatov A. va boshq. Organik kimyo. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma / A. Abdusamatov, R.Mirzayev, R. Ziyayev. — T., O‘qituvchi, 2004, 240 b.
   
4. 
   Tolraqulov Yo. X. Bioximiya.- Toshkent.- “O'zbekiston”.- 1996.- 480 b
   
5. 
   Iskandarov S .I., Abdusamatov A .A ., Shoym ardonov R.A. O rganik kim yo .-T o sh ken t.-O 'q itu vch i.- 1979.- 616 b.
   
6. 
   Pirmuxamedov 1. O rganik xim iya.- Toshkent.- “ M editsina”.- 1987. 333-338- betlar
   
7. 
   Shoymardonov R.A., Umarov B.B. Organik kimyo, 1 qism. - Buxoro. BuxDU “Ziyo R izo graf’nashriyoti.- 2005.- 442 b
   
8. 
   I.R.Asqarov, Y.T.Isayev. Organik kimyo, Toshkent-2012.
   
9. 
   Library.ziyonet.uz sayiti
   
10. 
    Kutubxona.adu.uz sayiti