Menejmentga kirish

“qoʻrquv bilan umid oʻrtasida ushlash” 
tamoyili boʻyicha boshqargani sabab 
boʻlgan. 
Kapitalizm tuzumining boshlangʻich davrida tadbirkor- mulk egasi oʻzining 
shaxsiy tajribasiga tayanib ishlab chiqarishni boshqargan. XVIII asrning oxirlarida 
Angliyada boʻlgan sanoat toʻntaruvi boshqaruvga boʻlgan qiziqishni yanada 
kuchaytiradi. Boshqaruv xodimlarini tayyorlashga a’loxida e’tibor berila 
boshlandi. 
Ammo XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr chegarasida texnika va 
texnologiyaning takomillashuvi, ishlab chiqarishning keskin oʻsishi boshqarishni 
murakkablashtirib yuboradi va uni maxsus bilimlarni talab etuvchi, faoliyatning 
maxsus soxasiga ajratadi. Ushbu muammolarni xal etish uchun boshqaruv 
soxasidagi tajribani umumlashtirish, ishlab chiqarish va xodimlarni boshqarishning 

---

6 
samarali usullarini izlashga olib keldi. Natijada boshqaruv toʻgʻrisidagi ilmni, 
fanni vujudga keltirdi. 
Shu davrdan boshlab to bugunga qadar boshqaruv ta’limotida quyidagi 
toʻrtta yoʻnalish (maktab) evolyutsion tarzda rivojlangan va oʻzlarining tegishli 
xissalarini qoʻshishgan. 
Shunday qilib, menejment nazariyasi va amaliyoti turli davrlarda oʻziga xos 
koʻrinishlarda shakllanadi: 

0-60 - yillarda boshqaruvning 
tashkiliy tarkibi
diqqat markazida turgan boʻlsa; 

60-70 - yillarda 
strategik rejalashtirish
vujudga keldi; 

80 - yillardan boshlab esa ilgʻor gʻarb firmalarida strategik rejalashtirishdan, 
strategik boshqaruvga
oʻtiladi. 
Hozirgi zamon boshqaruv fani - fanlararo fandir. Boshqaruvning xar bir 
funksiyasini bugun maxsus fanlar: 

industrial-muxandislik sotsiologiyasi;

ijtimoiy psixologiya; 

ijtimoiy injeneriya (ergonomika); 

marketing kabilar bajaradi. 
Ayniqsa, menejmentning marketing nazariyasi bilan uygʻunlashuvi boshqarishning 
bozor kontseptsiyasining vujudga kelishiga asos boʻldi. Hozirgi davrda boshqaruv 
nazariyasi va amaliyotida sodir boʻlayotgan oʻzgarishlar