|
Dars rejasi:
1. Tashkilot funktsiyasining mohiyati;
2. Kuchlar va ularning turlari;
3. Boshqaruv vakolatlarini taqsimlash;
4. Markazlashtirish va markazsizlashtirish;
5. Tashkiliy jarayonda muvofiqlashtirish.
1. Tashkilot funktsiyasining mohiyati
Boshqarishni tashkil etish yaxlit, yaxlit, tartibli tizimni yaratishga qaratilgan. Ushbu tizimning tarkibiy qismlari tashkiliy yaxlitlikni tashkil qiladi.
Tashkilot funktsiya sifatida elementlar o'rtasida mutanosiblikni o'rnatish orqali rejada ko'rsatilgan maqsadni amalga oshirilishini ta'minlashga mo'ljallangan mehnat faoliyati va ularning o'zaro ta'siri tartibi. Tashkilot boshqaruv va boshqaruv tizimini shakllantirishni nazarda tutadi; har bir xodimning tizimdagi o'rni va rolini aniqlash, ularni bo'linmalar va bo'g'inlar bo'yicha taqsimlash; ular orasidagi aniq o'zaro munosabatni tashkil etish; dasturga muvofiq ishlab chiqarish jarayonining va barcha funktsiyalarning bajarilishini ta'minlash maqsadida boshqaruv apparati, individual xizmatlar va ishchilar faoliyatini tartibga soluvchi hujjatlarni ishlab chiqish.
Tashkilot - bu boshqariladigan va boshqariladigan quyi tizimlar elementlarining mantiqiy asoslari va tanlovi, shuningdek ular o'rtasida makon-vaqtinchalik va sabab-oqibat aloqalarini o'rnatish. Masalan, ishlab chiqarish sohasida uning funktsiyalari jihozlarni asoslash va tanlash, ish joylarini tashkil etish, texnologiyani tanlash va hk.; menejment sohasida - bu kadrlarni tanlash, joylashtirish, rag'batlantirish, kasbiy tayyorgarlik, xodimlarni boshqarish, boshqaruv tuzilmalarini yaratish.
Makon-vaqt va sabab-oqibat munosabatlari ham deterministik (shartli), ham ehtimollikdir. Tashkiliy munosabatlar - bu brigada, bo'lim, do'kon, korxona, sanoat, iqtisodiyotning tashkiliy tizimlari va tuzilmalarini shakllantirish va isloh qilishning muhim sharti bo'lib xizmat qiladigan, ehtimollik omillari ta'sirining doimiy namoyon bo'lishi va kuchayishi sharoitida odamlarning faolligini nazarda tutadi. Mamlakat. Ushbu tashkiliy tuzilmalarni hokimiyatning aniq vakillari - turli darajadagi rahbarlar boshqarganligi sababli, tashkilotning vazifasi birinchi navbatda ular o'rtasida aloqa o'rnatishdan iborat.
Biroq, har bir etakchi har xil fazilatlarga ega bo'lgan o'ziga xos shaxs bo'lganligi sababli, tashkilotning vazifasi nafaqat huquq va majburiyatlar, burchlar, huquq va vakolatlarni topshirish haqidagi rasmiylashtirilgan g'oyalar bilan bog'liq. Xodimlar o'rtasidagi haqiqiy tashkiliy munosabatlar bu odamlar o'rtasidagi barcha murakkablikdagi munosabatlardir. Buni baholash, avvalambor, ishlab chiqarish faoliyatining rasmiylashtirilmagan va ijodkorlik bilan bog'liq bo'lgan tomonlariga ta'sir qilishi mumkin (masalan, ilmiy, texnik, ishlab chiqarish, moliyaviy yangiliklarni joriy etish). Shunday qilib, odamlar o'rtasidagi tashkiliy munosabatlar tizimlar o'rtasidagi munosabatlarga aylanadi va aksincha.
Zamonaviy sharoitda ishlab chiqarish tizimlari ko'p funktsiyali ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarga aylanib bormoqda, ularda ishlab chiqarish, marketing, ta'lim, axborot va boshqa jamoaviy faoliyat turlari amalga oshiriladi. Tashkiliy faoliyat tizimdagi barcha faoliyatlarni sintez qilganligi sababli, bunday tizimlar ko'pincha tashkiliy tizimlar deb ataladi. Tashkiliy faoliyatning predmeti-bu iqtisodiy-ishlab chiqarish, ekologik, estetik aloqalar va munosabatlarni hisobga olgan holda ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar, ularni tizimlashtirish, tartibga solish, shakllantirish yoki isloh qilishning maqsadli jarayonlari. Tashkiliy faoliyat eng ko'p mehnat talab qiladigan va menejerlar ishida sezilarli ulushga ega (60-80% gacha), shuning uchun ularni ko'pincha kollektiv tashkilotchilar deb atashadi. Tashkilotchi sifatida etakchining eng muhim vazifasi jamoaning barcha a'zolari o'rtasida nozik va aniq dinamik aloqalar tizimini yaratish va rivojlantirish, jamoani ajralmas dinamik va barqaror tizim sifatida shakllantirishdir. Buning uchun yuqori professional va umumiy madaniyat talab etiladi.
Tashkiliy faoliyatga quyidagilar kiradi:
tashkiliy aloqalarni, tarkibiy tuzilmalar va munosabatlarni takomillashtirish;
ma'naviy qadriyatlar, g'oyalar tizimini, o'zaro hurmat muhitini shakllantirish;
biznesni samarali olib borishni, samarali ijtimoiy ishlab chiqarishni ta'minlash uchun mo'ljallangan murosalarni izlash.
Tashkilotda ishchilar o'rtasida rasmiy munosabatlarni o'rnatish va ular o'rtasida vazifalarni taqsimlashning asosiy vositasi - bu vakolat berish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
