"menejment va iqtisodiyot"

A,B - tsex boshliqlari,  funk-                    
          tsional  organlar 
FO
1
 
- 
marketing 
bo`yicha 
direktor 
o`rinbosari, 
funktsional  rahbar 
1 

---

128 
 
paydo bo`ladi.  
 
 
 
 
А  
 
 
 
Albatta, funktsional xizmatlar rahbarlari va mutaxassislari: 

  o`z sohasini chuqur va puxta biladigan; 

  jarayonlar  va hodisalarni  tahlil  qilish  va baholash qobiliyatiga  ega bo`lgan; 

  o`z xulosasi va tavsiyalarini  himoya qila  oladigan; 

  chiziqli  tuzilishi  rahbarlarini  shu  tavsiyalarini  amalga  oshirish  maqsadga 
muvofiqligiga  ishontira  oladigan kishilar  bo`lishi  kerak.     
Funktsional  bo`linmalar  bevosita  barcha  quyi  tuzilishi    bo`linmalarining  (A
1
, 
A
2
,  A
3
,  B
1
,  B
2
,  B
3
)  faoliyatini  boshqaradi.  Funktsional  boshqarish  biror  bir 
funktsiya  vakolatiga  taalluqli  tor  doiradagi  masalalar  bo`yicha  quyi  bosqich 
organlari 
va 
bo`linmalari 
faoliyatiga 
rahbarlikni 
ta`minlaydi. 
Masalan, 
korxonaning  reja  bo`limi  tsexlarning  reja  byurolariga  rahbarlik  qiladi.  Bunda  ham 
funktsional  bo`limlar  rahbarlarining  vertikal  bo`yicha  ierarxiyasi  va  bo`ysunishi 
mavjud.  Ammo  chiziqli  strukturadan  farqli  o`laroq,  bunday  bo`ysunish  ma`muriy 
emas,  balki  sof  uslubiy  maslahatli  bo`ysunishdir.  Masalan,  korxona  reja 
bo`limining  boshlig’i  tsex  reja  byurosi  boshlig’iga  hatto  aynan  shu  vazifaga  doir 
masala  bo`yicha  ham  buyruq  berish  huquqiga  ega  bo`lmaydi.  Biror  ma`muriy 
buyruqni  korxona  direktori  tsex  boshlig’iga,  tsex  boshlig’i  esa,  tsex  reja  byurosi 
boshlig’iga  berishi  mumkin.  Funktsional  tuzilma  ham  o`zining  ijobiy  va  salbiy 
tomonlariga  ega.(7.2.-jadval).     
  
Chiziqli-funktsional  boshqaruv  tuzilmasida  asosiy  boshqaruv  chiziqli 
boshqaruv  bo`lib  hisoblanadi.  Barcha  boshqaruv  bosqichlari  va  mustaqil 
uchastkalar  o`z  rahbariga  ega  bo`ladi.  Rahbar  ishlab  chiqarish  xo `jalik  faoliyatini 
yakkaboshchilik  asosida  boshqarish  huquqiga  ega  bo`ladi  va  faoliyat  natijalari 
uchun  to`la  javobgar  hisoblanadi.  Boshqaruvning  chiziqli  tuzilishi  sharoitida 
ishlaydigan  rahbarlarga  malakali  yordam  ko`rsatish  uchun  funktsional  va  idoraviy 
tashkilotlar  tashkil    etiladi  va  bu  tashkilotlarning  vazifasi  boshqaruv  qarorlarini 
tayyorlash va rahbarlarga  malakali  yordam berishdan iborat.  
                                                                        7.2-jadval.