Menejment nazariyasi

4-jadval
«Texnolog»  OAJni  buxgalteriya  balansining 
asosiy  ko‘rsatkichlari  (m in.  so‘m)
Ko‘rsatkichlar
2006-yil
1-yanvar
holatiga
2007-yil
1-yanvar
holatiga
2008-yil
1-yanvar
holatiga
Passivlar
Asosiy  vositalar
480,33
461,34
411,36
Shu  jumladan:  balans  qiymati
1481,46
1596,141
1659,29
Jamg'arilgan  amortizatsiya
1001,13
134,80
1247,92
Nomoddiy  aktivlar
1,58
0,81
0,06
Uzoq  muddatli  investitsiyalar
31,57
35,35
35,36
Kapital  qo'yilmalar
6,44
0,85
0,00
Uzoq  muddatli  debitorlik 
qarzlari
7,56
3,62
0,00
0 ‘rnatiladigan  uskunalar
0,00
0,00
0,00
Jam i  uzoq  m uddatli 
aktivlar
527,47
501,97
446,78
Ishlab  chiqarish  zaxiralari
98,30
120,24
167,02
Tugallanmagan  ishlab 
chiqarish
626,41
711,18
708,63
Tayyor  mahsulot
6,70
5,80
0,00
Tovarlar
0,00
0,00
0,00
Kelgusi  davr  xarajatlari
0,71
0,47
0,44
Pul  mablagMari
15,88
8,06
81,34
Debitorlik  qarzlari
311,57
593,22
443,92
Xaridor  va  buyurtmachilar 
qarzi
244,66
533,57
272,27
Mol  yetkazib  beruvchilarga 
berilgan  bo'naklar
26,04
17,55
98,87
Boshqa  debitorlik  qarzlari
40,87
42,10
72,77
Boshqa  joriy  aktivlar
Jam i  joriy  aktivlar
1059,56 1438,96
1401,34
Jam i  aktivlar
1587,03
1940,92
1848,12

---

Passivlar
Ustav  kapitali
250,70
250,70
250,70
Qo'shilgan  kapital
Rezerv  kapitali
745,56
783,38
415,08
Taqsimlanmagan  foyda/ 
qoplanmagan  zarar
-126,82
241,07
343,54
Maqsadli  tushumlar
Jam i  xususiy  m ablag'lar 
m anbalari
869,45
1275,15
1009,32
Uzoqmuddatli  kreditrlik 
qarzlari
3,68
1,76
0,00
Shu  jumladan:  uzoq  muddatli 
bank  krediti
0,00
Boshqa  uzoq  muddatli 
qarzdorlik
3,68
1,76
0,00
Joriy  kreditorlik  qarzlari
713.90
664.01
838.80
Shu  jumladan:  budjet  va 
DMFgaqarzdorlik
443,23
301,72
345,19
Mahalliy  mol  yetkazib 
beruvchilarga  qarzdorlik
60,40
82,21
94,11
Olingan  avanslar
88,18
86,28
274,06
Mehnatga  haq  bo'yicha 
qarzdorlik
42,47
69,61
34,04
Boshqa  joriy  kreditorlik 
qarzlari
79,63
124,20
91,40
Qisqa  muddatli  bank  kreditlari
Ja m i  m ajburiyatlar
717,58
665,77
838,80
Ja m i  passiv
1587,03
1940,92
1848,12
Jadvaldan  ko'rinib  turibdiki,  «Texnolog»  O AJning  asosiy  vosi- 
talari  hajmi  yildan-yilga  kamayib  bormoqda.  Bunga  asosiy  sabab- 
lardan  biri  bu  jamiyatda  asosiy  vositalarning  sotilishi  va  hisobdan 
chiqarilishidir.  Bu  ko'rsatkich  ikki  yil  davomida  68,97  mln.  so'mga 
kamayib  2008-yil  holatida  411,36  mln.  so'mni  tashkil  etdi.  Boshqa 
katta  o'zgarishlar  sodir  bo'lmay,  «Texnolog»  O AJ  jam i  aktivlari 
mazkur  yilning  boshida  1848,12  mln.  so'mni  tashkil  etdi.

---

1-diagramma
«Texnolog»  OAJ da  inson  resurslari 
tarkibi  diagrammasi
450
400
350
300
250
200
150
100
50
□  Asosiy ishlab 
chiqarish
■  Yordanchi  ishlab 
chiqarish
□  Muxandls-texnlk 
xodimlar
□  Ma'muriyat
0
2003-y  2004-y  2005-y  2006-y  2007-y
Balansning  passiv  qismida  ustav  kapitali  o'zgarishsiz  qolib, 
joriy  kreditorlik  qarzlari  838,8  mln.so‘mga  yetdi.  Uch  yil  davomi­
da jamiyat a’zolarining qilgan mehnatlari 2005-yildagi zarardan  farqli 
ravishda  2007-yilda  343,54  mln.  so'mlik  olgan  foydasi  bilan  baholan- 
moqda.
«Texnolog»  OAJda  inson  resurslariga  katta  e’tibor  qaratilib, 
mehnat  kodeksi  moddalariga  mos  ravishda  ikki  tomonlama  shart- 
nomalar  asosida  ish  olib  borilmoqda.  Zamon  talablaridan  kelib 
chiqib  ishlab  chiqarishni  avtomatlashtirish  natijasida  ko‘p  ishchi 
o'rinlari  qisqarib  bormoqda.  Buni  quyidagi  jadvalda  ham  ko'rish 
mumkin.
Diagrammani  tahlil  qilish  natijasida  ko'rish  mumkin-ki,  yildan- 
yilga ishchi-xodimlar soni kamayib  bormoqda.  Ayniqsa,  asosiy ishlab 
chiqarish  xodimlari  soni  2007-yilda  2001-yilga  nisbatan  deyarli  ikki 
barobarga  kamayib,  209  kishini  tashkil  etmoqda.  Bunday  ishchi­
larning  kamayishining  oldini  olish  maqsadida  «Texnolog»  O A J 
ma’muriyati  xodimlari  2008-yildan  e’tiboran  korxonada  paxta  terish 
mashinalarini  ishlab  chiqarishni  yo'lga  qo'yish  uchun  harakat  qil- 
moqda.
Yuqoridagidek,  xodimlarning kamayishi  yordamchi  ishlab chiqa- 
rishda  ham  kuzatilmoqda.  Bunga  sabab,  asosiy  ishlab  chiqarish- 
ning  to'liq  quw at  bilan  ishlamaganligidir,  deyish  mumkin.

---

«Texnolog»  OAJda  ishchi  resurslariga  qanchalik  e’tibor  beril- 
masin,  baribir  ishchilar  sonini  saqlab  qolish  imkoniyati  bo'lmadi. 
Shunga  qaramay,  ishchi  va  xodimlar  ish  haqi  yildan-yilga  ko'tarilib 
bormoqda.  «Texnolog»  OAJ  m a’muriyati  har  doim  ish  haqi  masa- 
lasini  ishchilarga  bo'lgan  birinchi  e’tibor  sifatida  qarab  kelmoqda. 
Buni  quyidagi  chizmada  ko'rishimiz  mumkin.