Menejment nazariyasi

13.2. Jam oaning ijtim oiy rivojlanishi
Jam oaning ijtimoiy rivojlanishiga inson hayoti bilan bog'liq 
hal qilinishi lozim bo'lgan masalalar majmui, iqtisodiy va ijtimoiy 
masalalar to'plami sifatida qaraladi.
Bozor munosabatlari sharoitida korxonalar iqtisodiy va ijti­
moiy masalalarni hal etishda ancha erkinliklarga ega bo'ldilar. Korxo­
na jamoasi o'z mablag'idan o'zi mustaqil ravishda foydalanish hu- 
quqiga ega, jamoaning har bir azosi uning va u orqali butun jamiyat- 
ning iqtisodiy, ijtimoiy, m a’naviy masalalarni hal qilishda faol 
qatnashish uchun kengroq imkoniyatlarga ega bo'ladi. Korxona jamoa­
si texnikaviy, iqtisodiy ko'rsatkichlar bilan bir qatorda o'z ijtimoiy 
muammolarini yechishga ham harakat qiladi. Bu asosan korxonani 
ijtmoiy-iqtisodiy rivojlantirish bo'yicha ikki guruhga bo'linuvchi 
tadbirlar vositasida amalga oshiriladi. Birinchi guruh tadbirlar ja­
moa ijtimoiy tarkibini qayta tashkil etishga qaratilgan. Fan-texnika 
yutuqlarini ishlab chiqarishga joriy qilish bilan uning samaradorli- 
gi, ishlovchilarning malakasi, madaniyatiga bo'lgan talab ortadi, 
yangi kasblar vujudga kelib, eskilari yo'qolib boradi.
Fan-texnika taraqqiyoti, mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish 
ko'pchilikni oldin shug'ullangan ishidan bo'shatadi. Qachon, qan- 
cha ishchi ishdan bo'shashi, ularning qanchasini qayta tayyorlash, 
qayerga ishga joylashni oldindan ko'ra bilish zarur.

---

Bozor munosabatlariga o'tish, shuningdek, ishlovchilarning ijti- 
moiy tabaqalanishiga o'zgartirish kiritadi. Bozor iqtisodiyoti uchun 
tadbirkor, ijodiy yondashuvchi, bilimlarini qo'llay oluvchi, menejment, 
marketing va biznesni biluvchi kishilar kerak. Ijtimoiy rivojlanish 
tadbirlari ichida kadrlarni barqarorlashtirish va ularning qo'nimsizligini 
tugatish bo'yicha tadbirlar alohida o'rin egallaydi.
Ikkinchi guruhga kiruvchi tadbirlar ishchilar moddiy farovon- 
ligini oshirish (ish haqini tartibga solish, moddiy rag'batlantirish 
tizimini takomillashtirish), madaniy-maishiy hayot sharoitini yax- 
shilashga (yashash sharoiti, madaniy maishiy xizmat ko'rsatish, 
umumiy ovqatlanish, dam olishni tashkil etish va h.k.) qaratilgandir.
Ijtimoiy rivojlanish bo'yicha tadbirlar iqtisodiy jihatdan asos- 
langan va texnikaviy-iqtisodiy tadbirlar bilan uzviy bog'liq bo'lishi 
kerak. Boshqa tomondan texnik iqtisodiy tadbirlar ijtimoiy tadbir- 
larni amalga oshirish uchun asos bo'lib xizmat qiladi va mehnat 
jam oasi a ’zolari ehtiyojlari va m anfaatlarini har tom onlam a 
qondirishga qaratilgan bo'lishi kerak. Shunday qilib, mehnat jamo- 
asining ijtim oiy rivojlanishi korxona um um iy biznes-rejasining 
tarkibiy qismidan iboratdir.