Менежмент асослари

1.  Тashkiliy  tadbirlar
.  Bunda  korxonaning  xavfsizligini  ta’minlash  uchun 
alohida  xavfsizlik  xizmatini  tashkil  qilindi.  Bu  xizmat  korxonaning  tegishli 
axborotlarining maxfiyligini saqlash chora-tadbirlarini ko’radi. 
2.  ―Ochiq  testlar‖  o’tkazish  tadbirlari
.  Korxonaga  xodimlarni  ishga  qabul 
qilishda  ishlayotganlarini  esa  vaqti-vaqti  bilan  test  orqali  sinab  turiladi.  Bu  test 
orqali  xodimning  mazkurkorxonaga  sodiqligi,  axborotlarga,  ayniqsa  maxfiy 
axborotlрga  e’tibori  aniqlanadi.  Chunki  nufuzli  korxonalarga  raqobatchi  korxona 
ayg’oqchilari, maxfiy xufiya iqtisodiyot vakillari kirib olishga harakat qiladilar. Bu 
vakillarning xodimlar  tarkibiga  kirib qolishi ushbu  jamoada  axloqiy,  ruhiy  muhitni 

---

 
66 
buzishga,  tegishli  axborotlarni  o’g’рilab  olishga  harakat  qiladi.  Тabiiyki,  bunday 
holat  korxonaning  ishini  orqaga  ketkizadi,  ko’zda  tutilgan  foydani  olish  imkoni 
bo’lmaydi. Хullas bankрotga uchрaydi. Shu tufayli ―Ochiq testlar‖ ushbu xavfning 
oldini olishda muhim ahamiyatga ega. 
3.  Тexnik  tadbirlar
.  Hozirgi  paytda  raqobatchilar,  turli  uyushgan  jinoyat 
guruhlar,  рeketchilar  korxona  haqidagi  maxfiy  axborotlarni  texnika  orqali  olishga 
harakat  qiladilar.  Bunga  korxonaning  saytiga  kirib  tegishli  axborotni  kompyuteр 
orqali  olishi  mumkinligini,  telefonda  gaplashgan  gaplarni  eshitish,  orqali  muhim 
shartnomalarga  oid  axborotlarni  olishligi  kabilarni  kiritish  mumkin.  Bu  holatlarga 
qarshi tegishli texnik tadbirlarni qo’llash lozimki, toki bunday  yo’llar bilan maxfiy 
axborotlarning chetga chiqib ketishiga yo’l qo’yilmasin. 
4.  Rag’batlantiruvchi  tadbirlar
.  Korxona  xavfsizligi  bilan  shug’ullanadigan 
o’z  xodimlarini  doimiy  ravishda  rag’batlantirib  borishi  lozim.  Odamlarga  korxona 
qanchalik  g’amxo’rlik  qilsa  odamlar  ham  shunga  javoban  korxonani  asrab-
avaylashga harakat qiladi. Bunda korxonaning xavfsizligi bilan bog’liq jarayonlarga 
faqat  korxonaga  sodiq  kishilarni  jalb  etish  lozim  bo’ladi.  Zeрo  xodimda  sodiqlik 
bo’lmasa  korxonaning  tashqi  raqobatchilari,  eng  avvalo,  shu  korxonaning 
xodimlarini  qo’lga  olishga  harakat  qiladilar.  Shu  tufayli  maxfiy  axborotlarga  har 
kimni ham yaqinlashtirib bo’lmaydi. 
5.  Тekshiрuv  tadbirlari
.  Korxona  o’z  faoliyati  davomida  yuzlab  hamkor 
tashkilotlar,  korxonalar  bilan  munosabatda  bo’ladi.  Ammo  ularga  mol  jo’natishda, 
pul  o’tkazishda  qaytishiga  ishonch  hosil  qilingan  bo’lishi  lozim.  Ammo  hammaga 
ishonish  mumkinmi?  -  Albatta,  yo’q.  Bunga  mamlakatimizda  tadbirkorlik  faoliyati 
bilan  shug’ullanayotgan  yakka  tartibdagi  jismoniy  va  yuрidik  shaxslar  hayotida 
sodir  bo’layotgan  ko’plab  hodisalarni  misol  keltirish  mumkin.  Shu  tufayli  boshqa 
korxonalar  bilan  hamkorlik  qilingan  paytda,  albatta,  ularga  ishonch  hosil  qilish 
uchun  ularning  ahvolini,  o’zini  tutishini  tekshirib  ko’rish  lozim.  Biz  kim  bilan, 
qanchagacha  va  qaysi  muddatga  shartnoma  tuzilishi  lozimligini  oldindan  bilsak 
bunday  opeрatsiyalarni  amalga  oshirish,  har  holda,  ma’lum  ma’noda,  ishonchli 
bo’ladi. 
Albatta,  bozor  munosabatlari  har  bir  korxonani  hushyor  bo’lish  bilan  birga 
ko’p  hollarda  risk  (tavakkal)  qilishga  ham  majbur  qiladi,  chunki  bozor 
munosabatlarining  tabiati  shunday.  Ammo  tavakkal  qilish  bilan  birga  korxonaning 
xavfsizligini  ta’minlash  uchun  tegishli  himoya  mexanizmlaridan  ham  foydalanish 
zarur.