“Menejment asoslari” fanining mohiyati, uning nazariy-uslubiy asoslari. Menejer va menejment

“Menejment asoslari” fanining mohiyati, uning nazariy-uslubiy asoslari. Menejer va menejment

Fan: “Marketing va menejment asoslari”

Ma’ruzachi: PhD, Voxidova Mehri Xasanovna

Mavzu doirasida talaba quyidagi bilim va ko’nikmalarga ega bo’lishi kerak:

• Menejment nima?
• Menejment fani nimani o’rganadi?
• Menejmentning funksiyalari
• Menejer qanday vazifani bajaradi?

Menejment-

• Boshqaruv hokimiyati va san’ati
• Resusrlarni boshqarish bo’yicha alohida mohirlik va ma’muriy ko’nikmalar
• Mustaqil fan
• Faoliyat turi
• Jarayon

Menejment

subyekti

obyekti

Kim subyekt?

Kim subyekt?

• Haydovchi
• Mashinist
• Menejer
• Menejer
• Menejer
• Menejer

Kim yoki nima obyekt?

• Mashina
• Teplovoz
• Inson resursi
• Vaqt
• Narx
• Sifat

Boshqaruv obyekti va subyekti

Makrodarajada
Mamlakat (respublika)	1.Qonun chiqaruvchi xokimiyat (Oliy Majlis) 2.Ijro etuvchi xokimiyat (O’zbekiston Respub-likasi Vazirlar Mahkamasi) 3.Sud xokimiyati.
Viloyat	-QQR Jokarғi kengash va viloyat deputatlari -QQR Vazirlar kengashi, viloyatlar xokimiyat-lari -QQR Oliy sudi viloyat sudlari.
Tuman (shahar)	Tuman (shahar) xalq deputatlari -Tuman (shahar)lar xokimliklari -Tuman (shahar) sudlari

Megodarajada
Kontsern (ko’p tarmoqli korparatsiya)	-Qo’mitalar va ularning raislari
Sektor (tarmoq)	-Vazirliklar va vazirlar
Mikrodarajada
Korxona firma korporatsiya -	-Jamoa kengashi va raislar, prezident
Ishlab chiqarish	-Korxona (firma) raxbarlari, bo’ғin boshliqlari

Maqsad

Holat

Muammo

Yechim

Menejment fani qanday usullardan foydalanadi?

• Tizimli yondashuv
• Kompleksli yondashuv
• Tarkibiy yondashuv
• Vaziyatli yondashuv
• Modellashtirish usuli
• Iqtisodiy-matematik yondashuv
• Kuzatish usuli
• Tajriba usuli
• Ankretalashtirish usuli

Funksiya nima?

• Bu lotincha so’z bo’lib, biror kimsa yoki narsaning ish, faoliyat doirasi, vazifasi degan ma’nolarni anglatadi.

Menejmentning funksiyalari

Tashkil qilish

muvofiqlashtirish

Nazorat

Rag’batlantirish

rejalashtirish

Rejalashtirish –bu ijodiy loyhalashtirish istiqbolini, iqtisodiy sistemani belgilash. Rejalashtirish barcha ho’jalik subyektlari strategiyasida o’z aksini topadi.

• Rejalashtirish –bu ijodiy loyhalashtirish istiqbolini, iqtisodiy sistemani belgilash. Rejalashtirish barcha ho’jalik subyektlari strategiyasida o’z aksini topadi.
• Tashkil etish - bu tеxnik, iqtisodiy, ijtimoiy va boshqa boshqarish sistemalarini tartibga keltirish. Menejmentni tashkil etish, avvalo, eng maqbul tashkiliy tuzilmalar qurish, moddiy mehmat, molyaviy resurslardan samaraliy foyadalanish, boshqarish tizimlari orasidagi munosabatlarni yuritish.
• Muvofiqlashtirish – texnik, iqtisodiy, ijtimoiy masalalarni birga hal etishda barcha boshqaruv funksiyalarining kelishishi. Bunda o’zaro aloqa o’rnatiladi, amaldagi meyor va meyoriy hujjatlardan chetlanilsa, ogohlantiradi.
• Rag’batlantirish - bu inson omilini -demokratiya asosida faollashtirish, uning manfaatlari yo’lida g’amho’rlik qilishni boshqarish.
• Nazorat funksiyasining vazifasi ish natijalarini mikdoriy va sifat jihatdan baholash va xisobga olishdir. Uning asosiy dastaklari – kuzatish, firma xamma sohalarini tekshirish, xisob va tahlil. Nazorat teskari aloka elementi sifatida namoyon bo’ladi. Nazorat ma’lumotlari asosida qabul qilingan qarorlarga, rejalarga, norma va normativlarga tuzatishlar kiritiladi.

Menejmentning tamoyillari

• Boshqaruvda yakkaboshchilik va kollegiyalik tamoyili.
• Ilmiylik tamoyili
• Rejalilik tamoyili
• Boshqaruv shakl va usullarini takomillashtirib borish tamoyili
• Kadrlar tanlash va joylashtirish tamoyili
• Shaxsiy tashabbus tamoyili
• Javobgarlik va tavakkalchilik tamoyili