Меҳнат экспертизасининг ташкилий масалалари



Download 41,5 Kb.
Sana06.07.2022
Hajmi41,5 Kb.
#743159
Bog'liq
1362842693 41897


www.arxiv.uz

Режа:



  1. Меҳнат экспертизасининг ташкилий масалалари.

  2. Меҳнат фаолиятининг барча турларида меҳнат экспертизасининг асосий вазифалари.

  3. Меҳнат экспертизасининг объекти.

  4. Проактив ва регроактив меҳнат жараёни.


Мехнат экспертизасининг вазифалари
Мехнат экспертизаси - бу мутахассислар томонидан инсонлар конкрет касбга роклигини аниклашдир. Мехнатнинг у ёки бу турига яроклилик куйидагилар билан белгиланади: кишининг еши соглиги, тайерлик даражаси, зарур билим, малака ва куникмага эгалиги, керакли касблар лаекатлар йигиндиси сифатидаги талант ва мазкур касб буйича ишлаш истаги. Бирок у социал хаетига хам, кишининг жинсига хам боглик. Хар бир касбда санъат утиш саноатида узига хос булади. Шунинг учун мехнат экспертизаси хар хил булади. Экспертиза учун хар мутахассислар ва ташкилотлар врачлар, психологлар, педагоглар, инженерлар ва бошка мутахассислар, кабул комиссияси, кадрлар булими, ишчи кучи тупловчилар, харбий комиссарият врач мехнат экспертизаси комиссияси. (ВТЭК), харби врач комиссияси (ВКК) машинист-лакоматисилар, шоферлар, шахтерлар, танлаш буйича комиссия жалб килинади. Мехнат экспертизаси унинг ташкилий формасидан катъий назар куйидаги умумий масалаларни бажарди:
1. Мазкур киши муайян ишни бошлай оладими.
2. У узи эгаллаган вазифа лавозимида ишлаб кетадими.
3. Мазкур кишининг кайси ишида фойдалана яхширок булади.
4. Агар бахтсиз ходиса юз берса, у ишчи хусусиятида кай даражада боглик булади, хамда хусусан, уни ишга куйилганда хато килинмаганми. Бу масалалар мехнат экспертизасида мазкур касб вазифалари хамда уларни хал килиш методларини белгилайди. Мехнат фаолиятидан барча турларда мехнат экспертизасининг асосий вазифалари.
1. Еши, соглиги, маълумоти психологик ёки кандайдир бошка сабабларга кура нокобил булган киши ишга киришишни олдини олиш.
2. Мазкур касбга лаекатли, ихтисос буйича иш вазифасини уз соглиги ва тегишли мехнат унумдорлигига зарар етказмай бажара оладиган кишиларни танлаш.
3. Бажараетган мехнат турига негадир лаекатсиз булиб колган шахсни уз вактида ишдан четлаштириш, дам бериш, даволаш ёки бошка кули етадиган ишга утказиш.
4. У ёки бу киши мехнат - кайси турига лаекатли эканини аниклаш ва унга касбий консультация тарзида у ёки бу мехнат турини тавсия килиш.
Мехнат экспертизасининг бу асосий вазифалари хар бири унга тегишли булган метод билан хал килинади. Баъзи холларда факат хужжатли маълумотлар урганади. Бошка холларда укишга кирган ёки ишлаб чикаришда ишлаетган киши билан сухбат утказилади, учинчи холда мутахассис ва эксперт комиссияси томонидан даволаш ва психологик метод тадкикотлар амалга оширилади. Уз вазифасини киши соглигини бахолаш оркали бажарадиган врач мехнат экспертизаси гоят аник ташкил этилган. Бирок врач мехнат экспертизаси у ёки бу формада вужудга келган биринчи кунданок хам вакт психологик экспертиза билан боглик, чунки хар кандай мехнат кишининг факат жисмоний эмас, балки психологик кобилиятини хам талаб киладики, бу талаблар ишлаб чикариш жараенларини механизациялаш ва автоматлаштириш ҳароитида янада ортиб бормокда. Лёки психологик мехнат экспертизаси методикаси ва ташкилий формалари хали унга куйилган талабларни каноатлантирмайди. Мехнат экспертизасининг объекти-инсон (шахсни психологик мехнат экспертизасини утказиш учун) ва мехнатнинг узаро муносабатларидир. Мехнат экспертизаси ,жумладан психологик экспертиза хам прогностик, хам ретроспектив булиши мумкин. Пранностик- психологик мехнат экспертизаси психодиагноистика асосида текширилувчининг ундан кейинги фаолияти хусусиятларини олдиндан кура олиш масалаларини хал килади. У урта мактабдаек усмирларни касбга йуналтиришдан бошланади, сунгра эса, улар хунар-техника билим юртига кирганларида хамда у ердаги укиш жараени давом этиб, ишлаб чикаришда якунланади. Усмирларнинг укув ва ишлаб чикаришда мехнатдаги ютук ва камчиликларини олдиндан кура билиш яъни психо прагностика Билан шугулланиш гоят мухим ва фавкулотда мураккаб вазифадир. Узлаштира етган касбни усмирларнинг шахсий фазилатларига талабларини унда укиш ва мехнатга булган зарур кобилиятларининг мавжудлигини, укиш ва мехнатнинг мазкур турига кандай ривожланаетганини укиш ва мехнатнинг мазкур турига кандай муносабатда булаетганини билиш керак. Усмирга таълим ва тарбия бераетган кишилар бу барча маълумотларни психодиагностика учун билишлари ва ана шундай билим а сосида усмирларни укув ва мехнат фаолияти мувоффакиятли булишини олдиндан айтишлари мумкин.Айни педагоглар эксперт комиссияси билан биргаликда прогностик-психологик экспертиза вазифаларини хам килишлари керак. Ретроспектив мехнат экспертизаси текширилаетган шахсни утган укув ёки мехнат фаолиятини бахолайди, хамда унинг фаолият сифати пасайишининг хар хил этаплари (брак, жарохат, авария)га олиб келган хато харакатлар шахс хусусиятлари билан алокасини курсатади. Бу ишни нафакат педагог хам, шунингдек эксперт врачлар ва психолог хам бахолайди. Ретроспектив мехнат экспертизаси учун урганилаетган харакат сифатига талабни, психик хусусият хамда текширилувчининг тахлил килаетган хатоси ва ходисалар содир булган пайтдаги холатини билиш мухимдир. Укувчи ёки ишчи кобилиятини бахолаш, унинг кейинги фаолиятини аниклаш хамда бунинг кейинги укитиш у ёки бу касб буйича ишлаб чикариш ишини максадга мувофиклигини хал килиши, улар ретроспектив мехнат экспертизаси мухим ахамиятга эга. Мехнат экспертизаси масалаларининг узлаштирилишини (методи) текшириш.
Download 41,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish