bosqich- doskaga yoki oq varaqqa dars mavzusining o’zak so’zi (tushunchasi) yoziladi. Masalan, “Atoqli va turdosh ot” mavzusida “Atoqli ot” tushunchasi doskaga yoziladi.
bosqich – O’quvchilar mazkur tushuncha haqida yodlagiga kelgan barcha nasrsalarni yozib chiqishadi.Endi “Turdosh ot”deb yoziladi va o’quvchilar mazkur tushuncha haqida bilgan barcha narsalarni yozib chiqishadi. Natijada markazdan har tomonga qarab ketgan, shu mavzu bilan bog’liq bo’lgan turli tushuncha, g’oyava faktlarni tasvirlovchi so’z yoki birikmalar hosil bo’ladi.
bosqich – Doskaga yoki qog’ozga yozilganlar bir tizimga keltiriladi va o’qituvchi tomonidan tahlil qilinadi. Tarqoq jumlalar birlashtirladi. Xato yozilganlari esa o’chirib tashlanadi.
bosqich – Yozilgan tushunchalar o’zaro bog’liqlikligiga qarab o’zak so’z (tushuncha) bilan tutashtiriladi.
Natijada mavzuga oid tushuncha va faktlarning o’zaro bog;iqligini aniqlovchi sxema paydo bo’ladi.
Misol: Mashg’ulot yakunida quyidagi ko’rinishdagi klasterni hosil qilish mumkin.
TURDOSHOT
« Tezkorekspresstestsinovinio‘tkazish »usuliham’’Atoqlivaturdoshot’’mavzusinimustahkamlashdayaxshi samaraberadi. Test sinovi savollari davlat ta’lim standartiga muvofiq o‘quvchilar o‘zlashtirishi shart bo‘lgan minimal bilim va ko‘nikmalar asosida tuziladi.
Testsinovinio‘tkazishqonun-qoidalari:Test sinovi mavzuning asosiy mazmuniga oid 5ta testdan iborat bo’lib, u mavzu bo‘yicha o‘tilgandarsyakunida 10 minut davomida o‘tkaziladi. Test sinovi savollari doskaga yoziladi yoki tarqatma material sifatida oldindan ko‘paytirilib o‘quvchilarga tarqatiladi. So’ng javob varaqalari tarqatiladi. Sinovni o‘tkazishda har bir o‘quvchining o‘zi javob berishiga erishish juda muhim hisoblanadi. Shuning uchun sinovni o‘tkazayotganda o‘quvchilar xatti-harakati qattiq nazoratga olnishi lozim.
Test sinovini o‘tkazishdan oldin o‘quvchilarga uni yechish bo‘yicha tegishli ko‘rsatmalarni berish shart. Har bir test savoliga javob variantlari orasidan faqat bitta javob to‘g‘ri berilganini aytish hamda o‘quvchilarga test savollariga javob berishdan
oldin yaxshilab o‘ylab ko‘rishlari va shundan keyingina javob variantlaridan faqat bittasini bo‘yab ko‘rsatishlari zarurligini uqtirish lozim bo‘ladi. Ikkita bo‘yalgan javoblar inobatga olinmasligi ham alohida ta’kidlanishi zarur.
Testsinovinibaholashgadoirko‘rsatmalar.Testni o‘tkazishdan oldin o‘quvchilarga quyidagi ko‘rinishdagi javob varaqalari tarqatiladi. O‘quvchilar 10 daqiqa davomida testlarni yechib, faqat bitta to‘g‘ri javobni javob varaqasida bo‘yab qo‘yadilar.
Test nomeri
Javob variantlari (to‘q‘risini bo‘yang)
1
A
B
D
E
2
A
B
D
E
3
A
B
D
E
4
A
B
D
E
5
A
B
D
E
Javob varaqalari yig‘ib olinadi va oldindan tayyorlab qo‘yilgan baholash shabloni bilan tekshiriladi. Baholash shabloni baholash varaqasining o‘zidan iborat bo‘lib, faqat uning to‘g‘ri javob kataklari hamda to‘g‘ri javob soni va baho qo‘yiladigan kataklar qiyib o‘yib qo‘yilgan bo‘ladi.(O‘yilgan kataklar pastdagi rasmda shartli ravishda bo‘yab ko‘rsatilgan) Shablon baholash varaqasi ustiga qo‘yiladi. Shunda o‘yilgan kataklardan nechta bo‘yalgan javob ko‘rinsa, shuncha javob to‘g‘ri bo‘ladi. Baholash shabloni o‘qituvchi ishini osonlashtirib, tezda bo‘yalgan kataklarni sanab, natijani
«To‘g‘ri javoblar soni» katagiga yozib, unga mos bahoni «baho» katagiga qo‘yish imkoniyatini beradi.
6-sinf o‘quvchisining 1-test sinovi bo‘yicha javob varaqasi