Международный научно-образовательный электронный журнал

Kalit so’zlar: 
gigiyenik tarbiya, sanitar-gigiyena qoidalari, sog’lom avlod, gigiyenik 
me’yorlar, jismoniy rivojlanish, kun tartibi, gigiyenik talablar, gigiyenik uslubiy 
yo’riqnoma, ovqatlanish ratsioni, epidemiologik tadbirlar. 
Kirish. 
Shaxsiy gigiyena har bir bolaning oʻziga va yoshiga bogʻliq boʻlib, aqliy va jismoniy 
mehnatni toʻgʻri yoʻlga qoʻyish, jismoniy tarbiya bilan shugʻullanish vaqtida 
ovqatlanish, miriqib uxlash, mehnat va dam olishni toʻgʻri uyushtirishdan iborat. Tor 
maʼnoda badan (teri, soch, tirnoq, tishlar), kiyim-kechak, poyabzal, koʻrpa-toʻshak, 
turar joy, ovqat tayyorlash gigiyenasi va hokazolar ham shaxsiy gigiyenaga kiradi. 
Birinchi navbatda, badanni ozoda saqlashga eʼtibor berish zarur. Ayniqsa, badanning 
ochiq joylari, shuningdek, tirnoq osti tez kirlanadi, shuning uchun qoʻlni bot-bot 
sovunlab yuvib turish, tirnoqlarni toʻgʻri parvarish qilishga bolalarni odatlantirish 
muhim hisoblanadi. Shaxsiy gigiyena qoidalariga bolalarni juda yoshligidanoq 
odatlantirish zarur. 
Ogʻiz boʻshligʻini toza tutish faqat tishlarning sogʻlom boʻlishini taʼminlabgina 
qolmay, balki ichki aʼzolardagi kasalliklarning oldini olishda ham muhimdir. Tishni 

---

970 
har kuni ertalab yuvishga, shuningdek, ovqatlangandan keyin ogʻizni chayishga 
bolalarni odatlantirish kerak; agar ogʻiz hidlansa, darhol vrachga koʻrinish zarur. 
Maktabgacha ta'lim muassasalarida tarbiyachilar ta'lim tarbiya ishlarini Pediatriya va 
bolalar gigiyenasi fanining ma'lumotlariga asoslangan holda olib borishlari muhim 
ahamiyatga ega. 
Sog’lom avlodni tarbiyalash voyaga yetkazish maktabgacha ta’lim muasasasidagi 
kun tartibi bilan uzviy bog’liqdir. Bolalarni bir kunda qancha vaqt ochiq xavoda 
bo’lishi, bolalar uyqusining davomiyligi, belgilangan ovqatlanish ratsioni va 
bolalarning gigiyenik talablarga rioya qilishlari bolaning rivojlanishiga ijobiy ta’sir 
ko’rsatadi.