972
«Bolalar va o‘smirlar gigiyenasi» fani va uning vazifalari, bolalar va o‘smirlar
gigiyenasi aslida gigiyena fanining sohasidir, shu tufayli ham uning mohiyati
umumiy gigiyena tushunchasiga asoslanadi.
shu sababdan xam maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning tarbiyasi bilan mashg'ul
bo'lgan xar bir tarbiyachi bolalar gigienasi fanining mohiyatini chuqur bilishi va
bolalarga gigiyenik tarbiya bera olishi muhum masalalardandir.
Iqtiboslar va shaxsiy fikirlar
Bolalarning biologik o‘ziga xosligi kattalardan nafaqat miqdor, balki sifat jihatidan
ham keskin ajralib turadi va ular uchun «kattalar gigiyenasi»dan farqlanuvchi boshqa
gigiyenani talab qiladi. Bundan bir asrdan ko‘proq muqaddam (1898) mashhur
pediatr N.P.Gundobin o‘zining Harbiy-tibbiyot akademiyasi talabalariga o’qigan
ma’ruzasida «Bolalar yoshidagi gigiyena, organizmning anatomik-fiziologik o‘ziga
xosligi sharofati bilan kattalarnikidan butkul o‘zgacha bo‘ladi», degan edi.
Xaqiqatdan ham bolalar organizmi tashqi ta’sirlarga uchrashiga moyil bo’lganligi
sababli bolalar uchun gigiyenik tarbiya asoslari alohida fan sohasi sifatida ishlab
chiqilgan.
1869-yil N.A.Tolskiy rus olimlarining II siezdida «Gigiyenaning turmush tarzidagi va
o‘quv muassasalaridagi o‘rni» mavzusidagi ma’ruzasi bilan ishtirok etdi. Bu
ma’ruzada u aholi salomatligini saqlashda umumiy gigiyenani alohida o’rni borligini
shu bilan birga bolalar gigiyenasi ham jamiyat hayotida muhim ahamiyat kasb
etishini ta’kidlab o‘tdi. O’zining ishtirokida N.A.Tolskiy shifokorlar, tarbiyachilar,
hamda o‘quv muassasalari rahbarlari ham o‘quvchilar va tarbiyachilarning to‘g‘ri
hayot tarzi gigiyenasiga katta e’tibor qaratish lozimligini ta’kidlab o‘tdi. Bugungi
kunimizda maktabgacha ta’lim muassasalarining rahbarlari va barcha hodimlari
bolalar hayot tarzi va gigiyenasiga e’tibor qaratishlari muhum masalalardandir.
N.A.Tolskiy XVIII asrda voyaga yetmagan bolalar gigiyenasi to‘g‘risidagi
ensiklopediya yaratgan olimlardan farqli o’laroq u asosiy e’tiborini maktab yoshidagi
va maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalar gigiyenasiga qaratdi. Gigiyena fani bilan
bog‘liq ravishda rivojlangan bolalar va o‘smirlar sog’lig‘ini saqlash to’g’risida ilmiy
ishlar olib borgan olim, Moskva Imperatorlar universitetining asoschisi
M.V.Lomonosov hisoblanadi, u birinchi bo’lib bolalar salomatligini saqlash
muammosini davlat ahamiyati darajasiga ko'targan olimdir.
Hozirgi zamonamizda ham bolalar sog’ligini saqlash ularga gigiyenik tarbiya berish
davlatning dolzarb muammolaridan biri hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: