Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №10 (том 1)

ФИО автора: Tog`boyeva Maxsad Dilmurodovna 
Учебное заведение (населенный пункт): Buxoro viloyati Romiton tumani 29-
umumiy o`rta ta`lim maktabi nemis tili fani o`qituvchisi 
Название публикации: «BOSHLANG`ICH SINFLARDA CHET TILINI 
O`QITISH MOTIVATSIYASI» 
Annotatsiya: Ushbu maqolada hozirgi rivojlanayotgan “Yangi O’zbekiston va 
yangicha dunyoqarash”da biror bir kasbni egallash uchun, ya’ni shu kasbni yetuk 
mutaxasisi bo’lishi uchun kamida ikkita chet tilini bilishi kerakligi va buning uchun 
esa bolalarni yoshlikdan biror bir chet tiliga qiziqtirish uchun qanday motivatsiyalar 
berish kerakligi haiqda so`z boradi 
Kalit so’zlar: PQ 1875, Motiv, didaktika, mahoratli o’qituvchi 
Annotation: In this article discussed in the current developing “New Uzbekistan and 
a new worldview”, in order to take a profession, that is, to become a professional in 
this profession, you need to know at least two foreign languages, talk about what 
motivations should be given for 
Keywords: DP 1875, Motive, didactics, skilled teacher 
Zamonamiz yoshlari o’z davriga mos bo’lib,har sohada ildam qadam tashlashga 
o’rganib bormoqdalar. Maktab yoshiga yetgan bolalarning telefon, computer va shu 
kabi texnologiyalardan hech bir qiyinchiliksiz foydalana olishini kuzatamiz. 
Boshlang’ich sinflarda yuqori bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirish uchun 
chet tilini oqitish samaradorligini oshirishga qaratilgan tadbirlar majmuasiga 
o’quvchilarning motivlari sohasini organish ham muhim hisoblanadi. O’zbekiston 
Respublikasining PQ:1875 qarori va O’zbekistonda ta’lim tizimini isloh qilish va 
takomillashtirishga qaratilgan qator hujjatlarda chet tilini rivojlantirish va uni 
motivlashtirish alohida ta’kidlab o’tiladi.Shu munosabat bilan chet tilini o’rgatishning 
hozirgi bosqichda o’qituvchi va o’quvchi o’rtasidagi munosabatlarni qurish uchun 
o’qituvchi individual xususiyatlarini tahlil etishga yanada sinchkovlik bilan 

---

215 
yondashish talab etiladi. Boshlang’ich sinf o’quvchilari motivlari sohasini o’rganishga 
oid anchagina ilmiy tadqiqot ishlari olib borilsada, yetarli darajada o’rganilmaganligi 
sezilmoqda chunki dars berish jarayonida boshlang’ich sinf o’quvchilarini qanday qilib 
chet tilini o’rgatishni ularni chet tiliga qiziqishlarini oshirish uchun chora-tadbirlar
ko’rish kerakligi haqidagi masalalar oz yechimini kutmoqda. 
Motivlar chet tili faoliyatini harakatlantiruvchi kuch sifatida ta’lim jarayoni 
samaradorligini oshirishda muhim ahamiyatga ega. 
Motiv deganda shaxsni u yoki bu hatti harakatini amalga oshirishga majbur qiladigan 
muayyan sabab, turtki tushuniladi. 
Motivlashtirishni o’rganish didaktika va 215edagogic psixologiyaning markaziy 
muammolaridan biri bo’lib hisoblanadi. “Agar didaktika haqiqiy san’at sohasi 
bo’lsada. U ham motivlar va ular bilan bog’liq holda o’qitish metodlari bo’ib 
hisoblanadi”, -deb yozadi I.P.Podlasiy. 
Tadqiqodchilarning aytishicha, o’quvchilar chet tilini o’rganish jarayoniga 
kirishuvchanligining bir necha turlari mavjud: salbiy, loqayd, tashabbuskor, 
masuliyatli, ta’sirchan. 
Ta’lim jarayonida o’quvchilarning chet tilini o’qitish faoliyatini motivlashtirishda 
o’qituvchi juda muhim o’rin egallaydi. Chunki u ta’lim jarayonini tashkil etuvchi va 
boshqaruvchi hisoblanadi. 
Mahoratli o’qituvchi o’z o’quvchilariga chet tilini o’rgatishni shakllantirish uchun
quyidagilarga e’tibor beradi. 
1. Chet tilini o’qitilishida ijobiy munosabat, o’quvchi faol bo’lganda, muammoli 
topshiriqlarni hal etishga jalb qilinsagina rivojlantirilishi mumkin. 
2. O’qitilayotgan o’quv faniga qiziqish paydo bolishi uchun yaxlit holda va alohida 
olingan bo’limlarning kerakligi, muhimligi va maqsadliligini tushunish, 
3. Yangi o’quv materiali o’tilgan materiallar bilan qancha ko’proq aloqador bo’lsa, 
o’quvchi uchun u shunchalik qiziqarli bo’ladi. 
4. O’ta yengil yoki o’ta murakkab o’quv materiallari o’quvchida hech 
qanday qiziqish paydo qilmaydi. Ta’lim yetarli darajada murakkab,ammo 
o’quvchining kuchi yetadigan bo’lishi kerak. 

---

216 
5. O’quvchining ishi qanchalik tez-tez tekshirilib, baholanib borilsa, uning uchun 
ishlash shunchalik qiziqarli bo’ladi. 
Xulosa qilib aytadigan bo’lsam,hozirgi texnologiyalar rivojlangan davrda yaxshi 
mutaxasis bo’lish uchun ikkita chet tili emas bir necha tillarni bemalol o’rganish 
mumkin. Buning uchun esa xohish va muhit bo’lishi kerak. Vatanimiz kelajagining 
ravnaqi uchun biz bolalarimizni yoshlikdan chet tillarni o’rgataylik.