Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

---

823 
tavsiflaydi. 
Psixodiagnostik 
metodikaning 
ishonchliligi 
ikki 
yo'l 
bilan 
o'rnatilishi 
mumkin: 
Ushbu uslub tomonidan olingan natijalarni turli odamlar tomonidan taqqoslash orqali 
· Turli xil sharoitlarda bitta metodikadan foydalanib olingan natijalarni taqqoslash orqali. 
3. Metodologiyaning bir xilligi - uning yordamida olingan ma'lumotlar aniq va faqat ushbu 
metodologiya uchun foydalaniladigan mulkdagi o'zgarishlarni aks ettirishi bilan tavsiflanadi.
4. Aniqlik - metodikaning psixodiagnostik tajriba jarayonida yuzaga kelgan baholangan mulkdagi 
kichik o'zgarishlarga sezgir javob berish qobiliyatini aks ettiradi. Psixodiagnostik uslub qanchalik 
aniq bo'lsa, uni gradatsiyani baholash va o'lchanadigan sifat soyalarini aniqlash uchun ishlatish 
mumkin, ammo amaliy psixodiagnostikada har doim ham yuqori darajadagi aniqlik talab qilinmaydi. 
Maktab yoshida bola yangi ijtimoiy talablari qabul etishi kerak. Maktabga borish uni oldiga bir 
qancha vazifalarni qо‘yadi, ularni yechish esa psixojismoniy rivojlanishni yetarlicha yetilganda 
erishish mumkin. Ushbu yoshda yangi faoliyat shakl rivojlanadi, bu о‘quv faoliyati bо‘lib- u boladan 
jismoniy kо‘tara olishni hamda aqliy e’tibor talab etadi. U bilin bog‘liq yangi motiv va talablar paydo 
bо‘ladi. Maktabda о‘qishning boshida bolada quyidagilarni shaklangan bо‘lishi juda muhimdir: 
jismoniy sog‘lomlik; barcha psixik jarayonlarning yetarlicha darajada rivojlanishi; emotsional-
irodaviy yetuklik; kattalar va tengdoshlari bilan muloqot kо‘nikmalarini shakllanganligi; xat-savod, 
hisob-kitob о‘rganish elementari, atrofdagi olam haqidagi tasavvurlar va bilim zahirasini yetarlicha 
bо‘lishi; 
mashg‘ulotlaga qiziqish, 
bilim 
olishga 
bо‘lgan 
faollik. 
Quyida kо‘rsatilganlar asosida maktab ta’limida yangi sifat jarayonlari shakllana boshlaydi. Kichik 
maktab yoshida psixik yangi bilimlarni olish paydo bо‘ladi, iroda kо‘nikmalarini taqsimlay olish 
faoliyatini ishlab chiqadi. Bola о‘z harakatlarini nazorat etish qobiliyatlarini egallaydi, ularni 
rejalashtiradi, shuning uchun faoliyati maqsad sari yо‘nalgan bо‘ladi. О‘qish jarayonida bilish 
jarayonlarini rivojlanishida yangi psixik kо‘rinishlar kuzatiladi. Diqqatining xajmi kengayadi, uni 
konsentratsiya hamda taqsimlay olish qobiliyati; tasavvuri shakllanadi, idrok etishi yanada aniq va 
differensiallashadi. Yangi qiyofada bolani eslash vositalaridan foydalana olish qobiliyatini 
shakllanishi muhimdir. Tafakkur darajasini о‘sishi natijasida о‘quvchilar ramziy-belgilar faoliyatini 
egallaydi. Tafakkurni kо‘rgazmali shakllari bilan birgalikda, kichik maktab yoshida bola tasavvurlari 
asosida yangi fikrlash operatsiyalarini aniq kо‘ruv obyektlarga tayanib ishlab chiqa boshlaydi. Sо‘z 
katta 
rol 
о‘ynay 
boshlaydi, 
sо‘z-mantiqiy 
tafakkur 
rivojlanadi. 
Bularning hammasini maktab yoshidagi bolalarni psixologo-pedagogik tashhis qilishda hisobga 
olish kerak.