Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 2)

ФИО автора:
Axundjanova Muxabbat Lazizovna 
Toshkent shahar yuridik texnikumi
"Ommaviy-huquqiy fanlar" kafedrasi mudiri 
Название публикации:
«MA`MURIY AKT» 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada ma’muriy huquqqa oid ilmiy-nazariy 
ma’lumotlar keltirilgan bo‘lib, ular asosida tugallangan xulosalar berilgan. Maqolada 
ma’muriy huquqning muhim jihatlaridan hisoblangan ma’muriy hujjat, ma’muriy 
hujjatni bekor qilish, o‘zgartirish va ularning boshqa hujjatlardan farqli jihatlari yoritib 
berilgan. Shu bilan birga, ma’muriy hujjatni bekor qilishda ma’muriy organlar, 
manfaatdor shaxslar hamda sudlarning o‘rni va ahamiyati ham yoritib o‘tilgan. 
Shuningdek, maqolada ma’muriy hujjatning shakli va mazmuni borasida ma’lumotlar, 
shakliga va mazmuniga qo‘yilgan talablar hamda bu borada rivojlangan xorijiy 
davlatlar tajribasi o‘rganilgan. Bundan tashqari, ma’muriy hujjatlarning o‘ziga xos 
xususiyatlari, ularning tahlili amaliy misollar yordamida hamda ma’muriy hujjatning 
shakli va mazmuniga qo‘yilgan talablar, ularning o‘ziga xos xususiyatlari, ahamiyati 
va dolzarbligi masalasi yoritib berilgan. 
Kalit so‘zlar:
ma’muriy hujjat, ma’muriy akt, ma’muriy protsessual hujjat, 
ma’muriy harakat, muayyan chora, individual hujjat, jamoaviy hujjat, litsenziya, ruxsat 
berish. 
KIRISH 
Ma’muriy akt turli shakllarda qabul qilinishi mumkin. O‘zbekiston MTTt 
Qonunning 52- moddasiga ko‘ra ma’muriy hujjat yozma shaklda qabul qilinadi. Qonun 
hujjatlarida ma’muriy hujjat boshqa shaklda, shu jumladan boshqa tegishli hujjatni 
berish yoki muayyan harakatlarni amalga oshirish yo‘li bilan qabul qilinishi 
mumkinligi hollari nazarda tutilishi mumkin. Yozma ma’muriy hujjat ma’muriy 
organning vakolatli mansabdor shaxsi yoki kollegial organ a’zolari tomonidan 
imzolanadi va ma’muriy organning muhri bilan tasdiqlanadi. 
Ta’kidlash joizki, Qonunning 52-moddasida ma’muriy aktning yozma shaklda 

---

950 
qabul qilinishi va boshqa shakllar to‘g‘risida qonun hujjatlarida maxsus o‘rnatilishi 
talabi keltirib o‘tilgan. Shunga ko‘ra, agar boshqa shakl maxsus o‘rnatilmagan bo‘lsa, 
ma’muriy akt qoida tariqasida yozma shaklda qabul qilinishi talab etiladi. Bu esa 
huquqni qo‘llovchilar uchun biroz noqulay bo‘lishi mumkin. Shu ma’noda Qonunning 
o‘zida ma’muriy aktning og‘zaki, belgili va boshqa shakllari to‘g‘risida tegishli 
qoidalarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘rnatib qo‘yish maqsadga muvofiqdir . 
Shuningdek, Qonunda ma’muriy aktning mazmuniga doir quyidagi qoidalar 
o‘rnatilganligini ko‘rish mumkin. 
Ma’muriy hujjat qonuniy, asoslangan, adolatli, aniq va tushunarli bo‘lishi 
kerak. Ma’muriy hujjatda quyidagilar ko‘rsatilishi kerak: 
1)
ma’muriy hujjatning nomi va u qabul qilingan sana; 
2)
ma’muriy hujjatni qabul qilgan ma’muriy organning nomi va 
joylashgan yeri (pochta manzili); 
3)
ma’muriy ish yuritish ishtirokchilari to‘g‘risidagi axborot; 
4)
ma’muriy hujjat orqali hal qilinadigan masalaning tavsifi (tavsif qismi); 
5)
ma’muriy hujjatning asosi (asoslantiruvchi qismi); 
6)
qabul qilingan qaror bayoni (xulosa qismi); 
7)
ma’muriy hujjat ustidan shikoyat qilish muddati va tartibi; 
8)
ma’muriy organning ma’muriy hujjatni qabul qilgan mansabdor 
shaxsining (kollegial organ a’zolarining) lavozimi, ismi va familiyasi. 
Ma’muriy ixtiyoriylik (diskresion vakolat) asosida qabul qilingan ma’muriy 
hujjatda quyidagilar nazarda tutilishi mumkin: 
muayyan huquqning yoki majburiyatning kuchga kirish, o‘z kuchini yo‘qotish 
payti yoki amal qilish muddati; 
muayyan hodisaga yoki kelajakda huquqning yoxud majburiyatning kuchga 
kirishi yoki o‘z kuchini yo‘qotishi bilan bog‘liq bo‘lgan shartga doir ko‘rsatma; 
ma’muriy hujjatni bekor qilish huquqi yoki kelgusida qo‘shimcha farmoyishlar 
berish huquqi ma’muriy organda saqlanib qolishi to‘g‘risidagi izoh; 

---

951 
adresatga muayyan harakatlarni amalga oshirish, amalga oshirishga yo‘l qo‘yish 
yoki amalga oshirishdan tiyilish xususida ko‘rsatma beruvchi qo‘shimcha 
farmoyishlar(MTTt Qonunning 53- moddasi).