Мехнат ва унга хак тулаш хисоби

Мавзу:Иш хаккини хисоблаш.Ягона тариф ставкаси

Режа:

1. 
   Мехнат ва унга хак тулаш тартиби.
   
2. 
   Меҳнатга ҳақ тўлашнинг шакллари ва тизимлари ҳамда уларни ҳужжатлаштириш.
   

1. Мехнат ва унга хак тулаш хисоби

Бозор иктисодиётига утиш шароитида давлатнинг мехнат хакини тулаш, ходимларнинг ижтимоий жихатдан куллаб кувватлаш ва химоя қилиш ва бошқа соҳалардаги функцияларни айникса корхоналарнинг зиммасига ута бошлайди ва улар эркин равишда мехнатга хак тулашнинг шакллари тизими ва тулов хажмларини уларнинг моддий натижаларига қараб белгилайдилар, чунки бозор иктисодиёти шунитакозо этади.

Корхонанинг ишлаб чиқариш хужалик фаолияти жонли менатни истеъмол қилиш билан бирга юз беради, унинг микдори ишлаган киши-соатлар билан улчанади. Мехнат жараёнида ҳар бир ходимнинг бажарган иши, тайёрлаган махсулоти, истеъмолчига курсатган хизматлари учун сарфлаган мехнатига хак тулаш микдорини асослаш ҳамда аниқлашни талаб қиладиган узаро муносабатлар вужудга келади. Шу муносабат билан корхонанинг бухгалтерия хисоби олдида мехнат меъёри ва унга хак тулашни хисобга олиш, назорат қилиш вазифалари ҳам белгиланадики, бу эса,

• 
  ишбай ишловчилар ва бошкка ходимларнинг иш сифатини туғри ва уз вақтида хужжатлар билан расмийлаштиришни, шунингдек иш хакини хисоблаш ва уни белгиланган муддатларда туланишни;
  

• хиосбланган мехнат хаки суммаларини ва ижтимоий сугуртага ажратмаларини ишлаб чиқариш ҳараждатларига кикритиш учун ҳаражатларнинг йуналишлар буйича аниқ таксимлашни;

  
  

• мехнат хакидан бюджет фойдасига мажбурий туловларнигнг, шунингдек корхонага етказилган моддий зарарни айрим ташкилотлар ва жисмоний шахслар фойдасига туғри ҳамда уз вақтида ушлаб колиш ва уларни утказишни;

  
  

• ходимлар сонини ва иш вақтидан фойдаланишни назорат қилишни таъминлаш керак.

  
  

Корхонада ходимлар авввало икки гуруҳга ажратилади:
1.Асосий фаолиятда банд булган ходимлар (саноат ишлаб чиқариш ходимлари);
2.Асосий булмаган фаолиятда банд булган ходимлар .