Mehnat muhofazasi va ekologiya

Ratsional akustik planlashtirish.
Korxona bosh rejasini tuzishda shovqin chiqaruvchi ob’ekt va uskunalarni shunday joylashtirish kerakki, undan chiqayotgan shovqin boshqa xonalardagi ish joylarida shovqin darajasini normadan oshirib yubormasin. Buning uchun “shomollar guldastasi” dan foydalaniladi.


Shovqinni man’baning o‘zida pasaytirish.
SHovqinni pasaytirishning bu usuli eng prespektiv va samarador usuldir. Bu shovqin chiqaruvchi agregat va texnologik jarayonni konstruksiyasini tubdan o‘zgartirishni, zarbali harakatlarni zarbasiz harakatlarga o‘zgartirishni, metal qismlarni plastmassa va rezina qismlariga almashtirishni, detallarning bajarilish aniqligini almashtirishni ko‘zda tutadi. Masalan, ATPR-120 dagi rapira AT-105 ga nisbatan shovqinni 10 dB ga pasaytirgan PPM-120 mashinasi P-76-5 m ga nisbatan 10-20 dB kam shovqin chiqaradi. Detallarning bajarilish aniqligini oshirish shovqinni 2-3 dB ga pasaytiradi va h.k.
Shovqinni ixotalash.
SHovqinni ixotalash ( izolayasiya) ning texnik imkoniyatlari uni 20-40 dB gacha miqdorda pasaytirish imkonini beradi va eng zararli yuqori chastotali tovushlarni to‘sadi.
Shovqinni bo‘g‘ish.
Turli xil glushitellar ishlatish yo‘li bilan. Glushitellar asosan aerodinamik shovqinlarni bo‘g‘ishda ishlatiladi.

1. 
   Flanes.
   
2. 
   Po‘lat quvur (2mm).
   
3. 
   Tovush yutuvchi material.
   
4. 
   Po‘lat to‘r.
   
5. 
   Havo quvuri.
   

Shovqin bo‘g‘uvchi labirint sxemasi
Akustik shuvoqlar, plitalar.
Ko‘pincha xonalarga akustik ishlov berishda 25– rasmda ko‘rsatilgan materiallar va shakllar qo‘llaniladi.

Shovqinni ekranlash.

Tovushni bo‘g‘ish imkoni bo‘lmagan taqdirda akustik ekranlar o‘rnatib ish joylaridagi sharoit yaxshilanadi.

Shovqindan saqlanishda daraxt va gulzorlar alohida ahamiyat kasb etadi. Masalan, balandligi 7-8 sm va barglari o‘rtacha qalinlikda bo‘lgan daraxt shovqinni 6-13 dB ga, shu daraxt barglarsiz holda 2-6 dB ga kamaytiradi.