Mehnat muhofazasi va ekologiya

8-modda. Mehnat muhofazasini me’yoriy ta’minlash korxonalarining ishlovchilari Respublikaning tegishli qonunlari va me’yoriy xujjatlari, jamoa shartnomalari bilan belgilangan mehnatni muhofaza qilish qoidalari va me’yorlarni talablariga rioya etishlari shart.
11-modda. Korxonalarda mehnatning sog’lom va havfsiz sharoitlarini ta’minlash.
Korxonalarda mehnatning sog’lom va havfsiz shartnomalarini ta’minlash yuzasidan ma’muriyat bilan xodimlarning o’zaro majburiyatlari jamoa shartnomasi yoki bitimida ko’zda tutiladi.
16-modda. Ishga qabul qilishda mehnatni muxofaza qilish xuquqi kafolatlari.
Mehnat shartnomasi (bitimi) shartlari mehnatni muhofaza qilishga oid qonunlar boshqa me’yoriy hujjatlarning talablariga muvofiq bo’lishi shart.
Xodimining sog’lig’iga zid bo’lgan ishga qabul qilish man qilinadi.
Ma’muriyat xodimi kasb kasalligining paydo bo’lish extimoli yuqori darajada ekanligi oldindan ayon bo’lgan ishga qabul qilayotganida uni bu haqida ogohlantirishi shart.
17-modda. Majburiy tibbiiy ko’riklar.
Korxona sog’liqni saqlash idoralari tomonidan belgilangan tartibga muvofiq bir qator kasblar ishlab chiqarishlarning xodimlarini mehnat shartnomasini imzolash paytida dastlabki tarzda va mehnat shartnomasi amal qiladigan davrda vaqti-vaqti bilan tibbiiy ko’rikdan o’tkazishni tashkil qilishi shart. Xodimlar tibbiiy ko’riklardan o’tishdan bosh tortishga haqli emaslar.
Xodimlar tibbiiy ko’rikdan o’tishga bosh tortsalar yoki tekshirishlarning natijalari bo’yicha tibbiiy komissiyalar beradigan tavsiyalarni bajarmasalar, ma’muriyat ularni ishga qo’ymaslik huquqiga egadir.
Xodim, agar u o’zining salomatligi yomonlashishi mehnat sharoiti bilan bog’liq deb xisoblasa, navbatdan tashqari tibbiiy ko’rik o’tkazishi talab qilish xuquqiga ega.
Tibbiy ko’riklarni o’tkazish paytida xodimning ish joyi (lavozimi) va o’rtacha ish haqi saqlanadi.
18-modda. Mehnat faoliyati jarayonini mehnatni muhofaza qilish xuquqining kafolatlari.
Ma’muriyat mehnatni muhofaza qilishning zamonaviy vositalarini joriy etishi va ishlab chiqarishda jarohatlanish hamda kasb kasalliklarining oldini oladigan sanitariya gigiena shartlarini ta’minlashi shart.
Xodimning salomatligi yoki hayotiga havf tug’diruvchi vaziyat paydo bo’lganda, u bu haqda zudlik bilan ma’muriyatga xabar qiladi, bu hol nazorat organlari tomonidan tasdiqlangan taqdirda ma’muriyat ishni to’xtatishi va havfni bartaraf etish chorasini ko’rishi shart. Ma’muriyat tomonidan zarur choralar ko’rilmagan taqdirda, xodim ishni havf bartaraf etilganga qadar to’xtatib turishga haqlidir va unga xech qanday intizomiy jazo berilmaydi.
Ma’muriyat, agar mehnatni muhofaza qilish inspektsiyasi tomonidan tasdiqlangan, xodimning hayoti va salomatligi uchun to’g’ridan-to’g’ri jiddiy havf xamon saqlanib turgan bo’lsa, undan ishni qayta boshlashni talab qilishga haqli emas va xodimga to’xtatib turilgan butun davr uchun barcha moddiy ziyonni to’lashi shart.
Ma’muriyat mehnatni muhofaza qilish to’risidagi qonunlarni buzgan va bu nazorat qiluvchi idoralar tomonidan tasdiqlangan taqdirda, mehnat shartnomasi xodimning arizasiga ko’ra, unga ishdan bo’shaganda beriladigan pul to’langani holda istalgan paytda bekor qilinishi mumkin.
Xodimning kasb kasalligi belgilari aniqlangan taqdirda ma’muriyat tibbiiy xulosa asosida uni ixtisosini o’zgartirilgunga qadar o’rtacha oylik ish haqi saqlangan holda boshqa ishga o’tkazishi lozim.


Nazorat varaqasi ishga qabul qilinayotganda to’ldiriladi va ishchining shaxsiy delosida saqlanadi.
Xavfsizlik texnikasidan kirish yo’riqnomasi o’tish nazorat varaqasi.

1. 
   Familiyasi, ismi, otasining ismi
   
2. 
   S ex, bo’lim
   
3. 
   K asbi, lavozimi
   

4. Yo’riqnoma o’tuvchining familiyasi, ismi, otasining ismi,
lavozimi. ____________________________
5. Yo’riqnoma o’tkazilgan sana.________________
Dastlabki yo’riqnoma
Xavfsizlik texnikasi bo’yicha yo’riqnoma.
sexda uskuna
oldida usta
(familiyasi, ismi, otasining ismi)
tomonidan o’tkazildi. Ishchining qo’liga № yozma yo’riqnoma
topshirildi. « » 2000 yil.

Xavfsiz ish usullari bo’yicha imtihon topshirilganligi haqida belgi.
Imtihonni ----- bahoga topshirdi.
« »__ 2000 yil.
Imtihon qabul qiluvchi usta: (imzo)
(familiyasi, ismi, otasining ismi)
Ruxsatnoma.
Ishchi . ga
(familiyasn, ismi, otasining ismi)
lavozimida mustaqil ishlashga ruxsat
beraman.
2000 yil.
Sex boshlig’i
(imzo)
Korxona mehnat muhofazasi muxandisi usta (sex boshlig’i) yo’riqnomalarni qayd etish bo’yicha maxsus jurnal tutadi va ular quyida keltirilgan formalarga ega.
Xavfsizlik texnikasi bo’yicha kirish yo’riqnomasini
rasmiylashtirish jurnali

Sana	Yo’riqnoma oluvchining familiyasi, otasining ismi	Yo’riqnoma oluvchining kasbi, lavozimi	Yo’riqnoma oluvchi yo’naltirilayotgan sex(bo’lim)	Yo’riqnoma o’tuvchining ismi Familiyasi, otasining ismi	Imzo
					Yo’riqnoma o’tuvchi	Yo’riqnoma oluvchi
1	2	3	4	5	6	7

Xavfsizlik texnikasi bo’yicha ish joyida o’tkaziladigan yo’riqnomalarni rasmiylashtirish jurnali

Sana		Yo’riqnoma oluvchining familiyasi, otasining ismi		Yo’riqnoma oluvchini- ng kasbi, lavozimi		Yo’riqnoma turi va mazmuni		Yo’riqnoma oluvchining imzosi
1	2		3		4		5

Ishlab chiqarishda baxtsiz hodisalarni rasmiylashtirish jurnali

T/r №	Baxtsiz xodisa yuz bergan kun, vaqt	Jabrlanuvchining familiyasi, ismi, otasini ismi	Tug’ilgan yilg	Qaysi sinf (uruhda) o’qigan	Baxtsiz xodisa sodir bo’lgan joy (auditoriya, laboratoriya, sinf, ustaxona, tadbir mo’ljallangan joy)	Baxtsiz xodisaning ke-lib chiqish sa- bablari xaqida qisqacha ma’lumot	N-1 formasidagi dalolatnomani to’ldi- rish sanasi	Baxtsiz hodisaning oqibatlari	Ko’rilgan choralar haqida ma’lumot	Ilova
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

Baxtsiz hodisa yuz bergan ta`lim muassasasi maxsus tekshirish komissiyasi taklif qilgan chora-tadbirlarni bajarishi shart.

Baxtsiz hodisa uchun N-1 formasidagi dalolatnomani rasmiylashtirish tartibi
1-ilova

“TАSDIQLАYMАN” ta`lim muassasa rahbarining lavozim, familiyasi,ismi va otasining ismi	N-1 formasi
imzo, sana «___»_______ 20__ yil ta`lim muassasa tamg’asi	Bir nusxadan jabrlanuvchiga yoki uning qonuniy vakillariga, ta`lim muassasalaridan yuqori turuvchi organlarga, ta`lim muassasalari rahbariga yuboriladi.

O’zbekiston Respublikasi ta`lim muassasalaridagi o’quvchilar va talabalar bilan yuz bergan baxtsiz hodisa to’g’risida