Mehnat muhofazasi va ekologiya

MODUL-3: Xavfsizlik texnikasi .....................................................
75
3.1	Tematik ma’ruza. Elektr xavfsizligi asoslari ..................................		76
3.2	Tematik ma’ruza: Bosim ostida ishlaydigan idish va apparatlarni xavfsiz ishlashini ta’minlash.Ishlab chiqarishda yuklarini tashish ko‘tarish, tashish mexanizmlarini xavfsiz ishlashini ta’minlash......		88
4.	MODUL-4: Yong‘in xavfsizligi asoslari ..........................		92
4.1.	Tematik ma’ruza: Yo‘inni fizik-ximik xususiyatlari haqida .........		93
4.2.	Tematik ma’ruza: O‘t o‘chirish vositalari va ulardan foydalanish.		99
	Laboratoriya ishlari
1.	Laboratoriya-1. Havo quvurlarida harakatlanayotgan havoning miqdorini aniqlash ………………………………………………..		110
2.	Laboratoriya- 2 Ochiq va yopiq turdagi shamollatish uskunalarining havo so‘rish samaradorligini aniqlash......................		115
3.	Laboratoriya-3. Tabiiy va suniy yoritilganlikni tadqiq qilish…….		120
4.	Laboratoriya-4: Shovqinni yutish va to‘sish tadbirlari samaradorligini aniqlash....................................................................		128
5.	Laboratoriya-5. Ish yuzalari titrashini tadqiq qilish………………………………….		132
6.	Laboratoiya-6.Tuproqni solishtirma qarshiligini aniqlash...............		136
7.	Laboratoriya-7. Suniy nafas berish va yurakni massaj qilish usullarini maneken trenajerda o‘rganish……………………………		139
8.	Laboratoriya-8. Аvtоmаtik yong’ndаn dаrаk bеruvchi оgоhlаntirish qurilmаlаrini o’rgаnish ……………………………		145

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT TO ‘QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT INSTITUTI

Ro‘yxatga olindi №BD-5320300-3.T:4. 2021___yil “____”_______

“TASDIQLAYMAN” TTYeSI rektori _______________ S.Yunusov 2021___yil “____”_________

“MEHNAT MUHOFAZASI”

FAN DASTURI

Bilim sohasi:	300000	Ishlab chiqarish texnik soha
Ta’lim sohasi:	320000	Ishlab chiqarish texnologiyalari
Ta’lim yo‘nalishi:	5320300 5320300	Texnologik mashinalar va jihozlar (to’qimachilik, yengil va paxta sanoati) Texnologik mashinalar va jihozlar (mashinashunoslik)

TOSHKENT - 2021

O’quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o’rni
Mazkur dasturda “Mehnat muhofazasi” fanining nazariy asoslari, tarixi, uning inson uchun ahamiyati yoritilgan.
Mehnat muhofazasi muammolari hozirgi kunda yanada dolzarb bo’lib bormoqda. Bu muammolarni chuqur his qilish va ularning yechimini yopish har bir fuqaroning vazifasidir. Ayniqsa, bu borada bo’lg’usi rahbarlar – hozirgi talabalar mas’uldirlar. Undan tashqari fanning dasturida mehnat muhofazasi qonunchiligi va respublikamizda qabul qilingan qonunlar asosida, atrof-muhitni muhofazasini asoslari, atmosferani himoya qilish hamda uni ifloslanishini me’yorlashtirish, sanoat korxonalarinidan atmosferaga chiqayotgan iflos havoni tozalash vositalari, shuningdek to’qimachilik va ishlab chiqarish korxonalarida mehnat gigeniyasi va sanoat sanitariyasi, sexlarni yoritish, mashina va dastgohlarni xavfsiz ishlashini ta’minlash, shovqin va titrash, elektr xavfsizligi, og’ir qo’l mehnatini mexanizatsiyalash, korxona hududini obodonlashtirish, yong’in xavfsizligi, dastlabki tibbiy yordam ko’rsatish masalalari yoritilgan.
Mazkur dastur O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi(1992 y.), O’zbekiston Respublikasi “Mehnatni muhofaza qilish to’g’risida”gi qonun (1993), O’zbekiston Respublikasi “Mehnat kodeksi” (1996), O’zbekiston Respublikasi prezidenti va Vazirlar mahkamasining shu sohaga oid farmon qarorlari asosida yozildi.

1.