Mehnat ishlab chiqarish tadbirkorlik qobiliyati kapital halim hamroyev tadbirkorlik asoslari

uning amalga oshirilish jarayonini nazorat qilish va natijalarini baho­
lash uchun hisob yuritish va hisobotlar tuzish katta ahamiyat kasb eta­
di. Boshqarish axborot texnologiyasi bo‘lgani uchun u haqqoniy, aniq,
toTiq axborotga asoslanadi. Ana shunday axborotning asosiy manbayi
bo‘lib tadbirkorlik faoliyatini batafsil aks ettiradigan buxgalteriya,
statistika, operativ hisobi va hisobotlari xizmat qiladi. Keyingi payt-
larda zamonaviy boshqaruv tizimiga o ‘tish munosabati bilan maxsus
boshqaruv hisobi yuritish y o ‘lga qo‘yilmoqda.
Nazorat ishning borishi va m o‘ljaldan chetlanishi, undagi kam-
chiliklami aniqlab, y o ‘l qo‘yilgan kamchiliklar va chetlanishlami o ‘z
vaqtida bartaraf etib, jarayonlarning texnologik rejimda va belgilangan
tartibda amalga oshirilishini ta’minlashga y o ‘naltirilgan boTadi. Tahlil
esa tadbirkorlik faoliyati, uning alohida y o ‘nalishlari, turlari, jarayon­
lari, bosqichlari, natijalari, erishilgan yutuqlarini ta’minlagan omil-
lar, belgilangan maqsaddan chetlanishlar va unga erishishdagi kam-
chiliklarning sabablarini aniqlash va baholash, faoliyat samaradorligini
oshirish yoTlarini k o‘rsatish va belgilashga xizmat qiladi.
Tadbirkorlik faoliyatini boshqarish tegishli usullar yordamida amal­
ga oshiriladi. Ular ta’sir etish xarakteriga qarab quyidagi uch guruhga
bo‘linadi:
246

---

- ma’muriy usullar;
- iqtisodiy usullar;
- ijtimoiy-psixologik usullar.
M a’muriy usullar boshqarish obyektiga hokimiyat (hukm) kuchi bi­
lan ta’sir etishga asoslanadi. Bunda ana shunday kuchga ega bo‘lgan
va bajarish majbur bo‘lgan rasmiy hujjatlar (buyruqlar, farmoyishlar,