Mehnat iqtisodiyoti

Ishbilarmonlik o’yini
Boshlang’ich ma’lumotlar va vazifa.
Korxonaning joriy yildagi tovar mahsuloti hajmi 16780ming so’mni , ishlovchilar soni 1780kishi, rejalashtirilayotgan foyda barscha tovar mahsuloti qiymatining 6%ni, shartli-doimiy xarajatlar salmog’i mahsulot tannarxining 25%ni tashkil qiladi.
MU quyidagi ichki rezervlar hisobiga oshisho mumkin:
-mehnat va ishlab chiqarishni tashkil qilishni yaxshilash hisobiga 1,2% (kapital emas, balki joriy xarajatlarni oshishi bilan yiliga 4 ming so’m);
-raqobatni rivojlantirish, ishchilar malakasini oshirish, rag’batlantiruvchi tizimlar ta’sirini oshirish hisobiga – 0,8% (qo’shimcha harajatlarsiz);
-mehnatni sanitariya-gigiena xolatini yaxshilash hisobiga –2%(birvarakay harajatlarni oshirish yiliga –6,5ming so’m);
TSexlarni rekonstruktsiyasi va uskunalarni modernizatsiya qilish hisobiga MU 8% oshishi mumkin. Bu 1470ming so’mlik kapital xarajatni (birvarakay), undan tashqari yil davomida 22 ish kuniga to’xtatishni (1yida 262 ish kuni) talab qiladi.
Barcha uskunalarni yangisiga almashtirish va texnologiyaga o’zgartirishlar kiritish MUni 22% oshirish imkonini beradi, lekin bu 5mln.so’m kapital xarajatni talab va korxonani 6 oyga to’xtatib qo’yishni talab qiladi.
CHoralar joriy qilingan yilda MUgi o’sishi 12%ni taminlaydigan variantni va joriy qilinayotgan barcha choralarni ijobiy iqtisodiy samaradorligini hisoblang.
Vazifalar.
1-gurux. Kapital xarajatlarsiz MUni ichki rezervlar hisobiga oshirish choralarining samaradorligini hisoblang.
2-gurux. Korxonani rekonstruktsiya va modernizatsiya hisobiga MUni o’sishi va kutilayotgan samaradorlikni hisoblang. Bunda 1-variantning MUni oshishi omillarini hisobga olish kerak.
3-gurux. Barcha uskunalarni yangilash va texnologiyalarni o’zgartirish hisobiga MU o’sishi va kutilayotgan samaradorlikni hisoblang. Bunda 1-variantning MUni oshishi omillarini hisobga olish kerak.

O’QUV O’YIN JARAYoNI

1. 
   Talabalar 4ta kichik guruxga bo’linadilar.
   
2. 
   3ta guruh o’z rahbarlarini saylaydi va berilgan vazifalarni bajaradilar.
   
3. 
   1ta gurux ekspert komissiyasi vazifasini bajaradi va guruxlarda olib borilgan hisob-kitoblarni tekshiradi, guruxlar faoliyatini baholaydi.
   
4. 
   Har bir guruxga vazifalar tarqatiladi.
   
5. 
   Guruhlar o’zlarining variantlari bo’yicha masalani yechimini hisoblaydilar.
   
6. 
   Echim natijasi bo’yicha taklif etilayotgan variant gurux rahbarlari tomonidan muhokama qilinadi, bunda rahbarlar o’z takliflarini asoslaydi va himoya qiladilar.
   
7. 
   Rahbarlarning ochiq muhokamasi yakunida choralar joriy qilinadigan yilda talabdagi MU o’sishini va keyingi yillarda eng yuqori samaradorlikni ta’minlaydigan eng yaxshi variant tanlanadi.
   
8. 
   O’qituvchi talabalar bilan birgalikda muhokamalarga yakun yasaydi, ekspertlar guruhi eng faol qatnashgan guruxni aniqlaydi. Guruh faoliyati baholanadi.