Mehnat bozorining mohiyati, ijtimoiy-iqtisodiy mazmuni mundarija kirish


O‘zbekistonda 2016-2020 yillar 1 yanvar holatiga ko‘ra aholi sonining o‘zgarish dinamikasi (ming kishi)1*



Download 369,82 Kb.
bet3/12
Sana16.11.2022
Hajmi369,82 Kb.
#867315
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Muhammaddiyor Курс иши Nodira opa (1)

1.1-jadval

O‘zbekistonda 2016-2020 yillar 1 yanvar holatiga ko‘ra aholi sonining o‘zgarish dinamikasi (ming kishi)1*


Ko‘rsatkichlar







Yillar







2020 yilda 2016 yilga nisbatan o‘zgarishi

2016

2017

2018

2019

2020

+,-

foiz

Jami aholi soni

27072,2

27533,3

28001,4

28453,7

30123,3

3051,1

111,2

Shundan:






















Shahar aholisi

9584,6

9758,3

14327,8

14618,4

15897,4

5312,8

165,8

Qishloq aholisi

17487,6

17775,0

13673,6

13835,3

14225,9

-3261,7

81,3

1.1-jadvaldan ko’rinib turganidek, 2016-2020 yillar davomida mehnat resurslari soni 2090,2 ming kishiga yoki 13,7 foizga ortgan. Bu davrda mehnat resurslari sonining o’rtacha yillik o’sish sur’ati 2,6 foizni tashkil qilgan. Ko’rilayotgan davrda mehnat resurslari sonining o’sish sur’ati respublika hududlarida bir me’yorda kechmagan. Jumladan, Andijon, Jizzax, Qashqadaryo, Namangan, Samarqand, Surxondaryo va Samarqand viloyatlarida respublika o’rtacha ko’rsatkichidan yuqori, qolgan barcha hududlarda (Qoraqalpog’iston Respublikasi, Buxoro, Navoiy, Sirdaryo, Xorazm viloyatlari va Toshkent shahri) esa past bo’lgan. 2019 yilning 1 yanvar holatiga ko’ra, mehnat resurslari jami aholining 59 foizini tashkil qilib, uning asosiy qismi (qariyb 60 foizi) Samarqand, Farg’ona, Andijon, Qashqadaryo, Toshkent viloyatlari va Toshkent shahrida to’plangan.
Yangi ish o’rinlarini tashkil etish, iqtisodiyot tarmoqlari tarkibini diversifikasiya qilish, malakali mutaxassislar tayyorlash va Shuningdek, 12 yillik majburiy ta’lim tizimiga o’tish borasida ko’rilgan chora-tadbirlar aholining bandlik darajasini yanada oshirish imkonini berdi (1.1-jadval).
Aholining iqtisodiy faollik darajasi bilan bog‘liq xususiyatlar.Demografik omillardan tashqari mehnat qobilyatiga ega aholining turli demografik va etnik guruhlari iqtisodiy faolligi darajasi ham bozor dinamikasining muhim omili hisoblanadi. Masalan, ayollarning ijtimoiy roli faollashishi ta’siri ostida ularning ishchi kuchi tarkibiga jadal jalb qilinishi ishchi kuchi taklifining o‘sishiga olib keldi.
Bunda ishlab chiqarish yo’nalishi talab etilayotgan muayyan kasbiy malakaga ega amaldagi xodimlar soni bilan mavjud ish joylari o’rtasidagi bog’liqlikni ifodalaydi. Qayta hosil qilish yo’nalishi mavjud, yangidan jalb etilayotgan hamda ishdan bo’shayotgan ish kuchi mutanosibligini ta’minlashga qaratilgan. Shaxsiy yo’nalish aholiga ular ehtiyojiga javob beradigan ish joylarini taklif etish xususiyatini aks ettiradi. Aholi moddiy ne’matlarni yaratuvchi va ularni iste’mol etuvchi sifatida mehnat salohiyati ko’rsatkichiga ham egadir. Yuqorida qayd etilgan mehnat bozorini tartibga solish bilan bog’liq bo’lgantashkiliy-huquqiyva tuzilmaviy shart-sharoitlar mehnat bozori rivojlanishining quyidagi asosiy tamoyillarini to’liq amalga tadbiq etgan holda, mazkur bozornishakllanishiga samarali ta’sir ko’rsatadi:

  • mehnat va ish bilan bandlikda erkinlikni ta’minlash. Insonga ijtimoiy mehnatda qatnashishi yoki qatnashmaslikni tanlash ustuvor huquqi berilishi;

  • ish kuchini talab va taklif qilish o’rtasidagi eng samaralio’zaro hamkorlikni ta’minlovchi normativ-huquqiy mexanizmni yaratish;

  • ish bilan bandlik bo’yicha yagona davlat siyosatini amalga oshirish. Ish bilan bandlik bo’yicha davlat siyosatining atrofida hamma darajadagi ma’muriy hududlarning aholini ish bilan ta’minlash faoliyatidagimustaqilligini hisobga olib yagona umumdavlat ish bilan bandlik siyosatini yuritish;

  • ish bilan bandlikni ta’minlash bo’yicha nazorat. Ish bilan bandlikni ta’minlash bo’yicha chora-tadbirlarni amalga oshirishda kasaba uyushmasi, tadbirkorlar assosiasiyasining boshqaruv organlari bilan hamkorlikda nazoratni amalga oshirish;

  • ijtimoiy mehnat munosabatlarini tartibga solishda uch tomonlama ijtimoiy hamkorlik (hukumat, kasaba uyushmalari vakillari va tadbirkorlar vakillari);

  • ish haqi va boshqa qonuniy daromadlar chegarasini O’zbekiston

Respublikasi Konstitusiyasida belgilangan “kun kechirish uchun zarur miqdordan kam bo’lmaslik” ka rioya qilgan holda erkin belgilash.

Download 369,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish