Mehnat bozori statistikasi

Shunday qilib, mehnat resurslari (MR) 
mehnat yoshidagi mehnatga layoqatli kishilar, hamda ishlayotgan 
yoshlar (IYO) va nafaqachilar (IN)dan iboratdir.
Mehnat resurslari sonini quyidagicha hisoblash mumkin: 
MR = MYO – N + IYO + IN. 
Bu yerda: MYO – mehnat qilish yoshidagi aholi; 
N – I-II guruh nogironlari. 
O„zbekiston mehnat resurslari bilan yuqori darajada ta‟minlangan 
mamlakat hisoblanadi. Respublikada yoshlar ko„p bo„lganligi sababli, 
ular mehnat yoshiga yetgan sari mehnat resurslari soni yildan – yilga
oshib bormoqda.
Mehnat resurslarini quyidagi belgilari bo„yicha guruhlab o„rganish 
mumkin: 

mulkchilik shakli bo„yicha; 

xalq xo„jaligi tarmoqlari bo„yicha; 

ijtimoiy guruhlar bo„yicha; 

yoshi va jinsi bo„yicha; 

ma‟lumoti bo„yicha; 

millati bo„yicha va hokazo. 
Hududlar bo„yicha mehnat resurslari o„rganilib, bu hududlarda 
aholining bandlik darajasi, ishsizlik va shu kabi ko„rsatkichlar asosida 
ishlab chiqarishni joylashtirish, hamda qaysi tarmoqlarni ustuvor 
rivojlantirish masalalari hal qilinadi. 

---

Mehnat resurslari mulkchilik shakli belgisi bo„yicha asosan 2-ta 
katta guruhga: davlat va nodavlat sektorida band bo„lganlarga bo„linadi. 
Lekin nodavlat sektori o„z navbatida: hissadorlik jamiyatlari, ijara 
korxonalari, xususiy korxonalar va dehqon xo„jaliklariga guruhlanib 
o„rganiladi. Bunday guruhlash natijasida aholining asosiy qismi qanday 
mulkchilik 
tasarrufida 
ishlayotgani 
va 
uning 
tarkibi 
qanday 
o„zgarayotganligi aniqlanadi va tahlil qilinadi. Ma‟lumotlarga qaraganda 
hozir mehnat resurslarining 82 % dan ko„prog„i(2017-yil) nodavlat sektor 
xo„jaliklarida band va bu hissa yildan-yilga oshib bormoqda. 
Mehnat resurslari quyidagi vaqtlarda ko„payishi mumkin: 

16 yoshga to„lgan yoshlar hisobiga; 

Ishga jalb qilingan nafaqachilar hisobiga (shu jumladan 
imtiyozli nafaqaga chiqqanlar ham); 

Shu hududga boshqa yerlardan kelib, ishga qabul qilinganlar 
hisobiga. 
Bu ko„rsatkichlarning har birining koeffitsientlarini aniqlab, 
ularning mehnat resurslarining ko„payishiga ta‟sirini o„rganish mumkin.