Механика-математика факультети эҳтимоллар назарияси ва математик статистика кафедраси

Ko‘mir yoyi krateri

Bunda anod sifatida ko‘mir sterjendan foydalaniladi. Etarli darajada elektr toki berilganda yoy razryadi vujudga keladi. Nurlanishni kuzatish qulay bo‘lishi uchun ko‘mir elektrodlar bir-biriga to‘g‘ri burchak ostida joylashtiriladi. 250 nm-1,5 mkm sohada anod krateri yoyining nurlanishi yorqinlikning spektral taqsimoti uchun 2-3% aniqlik bilan standart sifatida xizmat qilishi mumkin. Issiqlik nurlanishi manbalari ishlatish usullari oddiy bo‘lganligi va uzluksiz spektr berganligi uchun optikada keng qo‘llaniladi. Ularning ishlashi foydalanilayotgan materialning erish temperaturasi bilan bog‘lik bo‘lib, tempiraturaning chegaraviy kiymati 3000-4000 K dan oshmaydi. Bu esa ulardan yaqin ultrabinafsha, kurish va uncha uzoq bo‘lmagan IK sohada foydalanishni cheklaydi.

• Xulosa o‘rnida shuni aytish mumkinki issiqlik yorug‘lik manbalari oddiyligi, uzluksiz spektr berish qobiliyati va ulardan ayrimlarini yorug‘lik manbai etaloni sifatida qabul qilish mumkinligiga ko‘ra amaliy optikada keng qo‘llaniladi.

• Gaz razryadli nurlanish manbalari. Gazlarda razryad turlari.
• Kundalik xayotda gaz razryadli manbalarni ko‘p uchratamiz. Kuchalar va binolarni yoritishda, mashinalar va asboblarning indikator qurulmalarida, reklama shitlarida, signalizatsiya sistemalarida va x.k.
• Gazlarda elektr razryadlari turli xarakteristikali nurlanish manbalari yaratishning katta imkoniyatlarini beradi.
• Nurlanuvchi muhitning parametrlari gazning turi, bosimi va elektr razryadining rejimiga qarab keng oraliqda o‘zgartirilishi mumkin.
• Bunday trubkalarda razryad turi katod va anodning volt-amper xarakteristikasiga bog‘liq bo‘ladi.

• Gaz razryadli nurlanish manbalari kundalik hayotda shuningdek fan va texnikada keng qo‘llaniladi.
• Keyingi yillarda yoritish manbai sifatida chuglanma yoritish manbalari urnini gaz razriyadli manbalar egallab bormoqda. Ular energiyani kam sarf kilishi va ishlash muddatining uzoq bo‘lishi bilan chuglanma lampalarga nisbatan ancha ustunlikga ega.
• Bu erda biz eksperimental spektroskopiyada foydalaniladigan gaz razryadli yoruglik manbalarini karaymiz.
• Gaz razryadli nurlanish manbalarini kolbadagi gaz bosimiga, quvvatiga va beradigan spektrining turiga qarab bir qancha guruhga ajratish mumkin.

•