Mehanika-mashinasozlik

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
FARG`ONA POLITEXNIKA INSTITUTI

“MEHANIKA-MASHINASOZLIK” FAKULTETI

“MASHINASOZLIK TEXNOLGIYASI VA AVTOMATLASHTIRISH” KAFEDRASI”

“Moslanuvchan ishlab chiqarish tizimlarida RDB

Texnologik jixozlari “ FANIDAN

Kurs loyihasi
Bajardi: 20-18 MST guruh talabasi
Yunusov M

Qabul qildi: Tojiyev B

Komissiya a`zosi: Gaynazarov A

FARG‘ONA 2022
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
FARG`ONA POLITEXNIKA INSTITUTI

“MEHANIKA-MASHINASOZLIK” FAKULTETI

“MASHINASOZLIK TEXNOLGIYASI VA AVTOMATLASHTIRISH” KAFEDRASI”

“Moslanuvchan ishlab chiqarish tizimlarida RDB

Texnologik jixozlari “ FANIDAN

KURS LOYIHASI HISOBOTI

Bajardi: 20-18 MST guruh talabasi

Yunusov M

Qabul qildi: Tojiyev B

Komissiya a`zosi: Gaynazarov A

FARG‘ONA 2022

KIRISH

Mashinasozlikning asosini mashinalarni loyixalash va ishlab chiqarish tashkil etadi. Mashinalar o‘z navbatida jamiyat turmush farovon-ligini ko‘rsatadi. Ular ish unumdorligini, mehnat samaradorligini va mahsulot sifatini oshiradilar. Mustaqillikning boshlang‘ich davridayoq, mamlakatimizda mashinasozlikni rivojlantirishga asosiy e’tibor qaratildi. Ko‘plab qo‘shma korxonalari mashinasozlik mahsulotlarini ishlab chiqara boshladi. Jamiyatning moddiy texnika bazasini yaratuvchi va mamlakatimizning texnik taraqqiyotini rivojlanishini belgilovchi soha mashinasozlikdir. U sanoatning turli tarmoqlarini yangi texnika, ishlab chiqarish vositalari bilan ta’minlaydi. Shu sababli mashinasozlik ishlab chiqarishning barcha sohalarini rivojlanishiga katta ta’sir ko‘rsatuvchi sanoatning muhim ko‘rsatkichlaridan biridir. Mashinalarga yuqori aniqlik va tezlik, issiqlikka chidamlilik, kichik vazn va xajm, mustahkamlik va ishonchlilik kabi yuqori talablar qo‘yilgan. Bunday talablarni oshib borishi mashinasozlar oldiga murakkab konstruktorlik va texnologik savollarni qisqa vaqt ichida yechish masalasini qo‘ymoqda. Mashinasozlik texnologiyasi ishlab chiqarish dasturiga asosan belgilangan muddat ichida talab etilgan sifat darajasida mehnat hamda moddiy resurslarni kam sarflagan holda mashina va mexanizmlar tayyorlash qonuniyatlarini o‘rgatadi. Mashinasozlik texnologiyasi fan sifatida shakllanishining asosiy shartlaridan biri insonning mehnat qurollarini takomillashtirishga va ishlab chiqarish unumdorligini oshirishga bo‘lgan intilishlaridadir. Mashinasozlikni rivojlanishida hozirgi kunda ikki yo‘nalish asosiy va belgilovchi bo‘lib qolmoqda. Bulardan biri ishlab chiqarish jarayonining va uni texnologik tayyorlashni intellektuallashtirish bu o‘z navbatida loyixalash bo‘limlarida va bevosita ishlab chiqarish jarayonlarida EXM lardan va avtomatlashtirish vositalaridan keng ko‘lamda foydalanishdan iboratdir. Chunki intellektual loyixalash va ishlab chiqarish tizimlari tayyor mahsulot turining biridan ikkinchisiga o‘tishining moslanuvchanligini ta’minlaydi. Ikkinchi yo‘nalish inson ehtiyojini individualligini, bozor iqtisodiyoti talablarini hisobga olgan holda bir hil vazifani bajaruvchi turli ko‘rinishdagi mashina va mexanizmlar yaratishdan iborat.
Yuqori unumli, avtomatlashtrilgan va yuqori aniqlikka ega bo`lgan takomillashgan yangi yutiqlari asosida uzliksiz ravishda yaratish yuqori malakali, chuqur bilimga ega bo‘lgan va yangi texnika va ishlab chiqarish texnalogiyasini mukammal biladigan mutaxasislarni tayorlashni talab qiladi. Xar bir mamlakatning shu jumladan bizning mustaqil O‘zbekistonimizning iqtisodiy rivojlanishi, iqtisodiy ravnaqi barcha xo‘jalik ishlar, ishlar darajasining ko‘tarilishi orqali belgilanadi. Bu ayniqsa xalq, xalq xo‘jaligining yetarli tarmoqlaridan bo‘lishi mashinasozlikka taaluqlidir. Shuning uchun mashinasozlikda rivojlanishiga umumiy ishlab chiqarishni rivojlanishiga nisbatan ortiqroq e’tibor beriladi.
Yosh mustaqil O‘zbekiston Respublikamiz mashinasozlikda oldida yaqin yillarda mo‘ljallagan ulkan va ma’suliyatli vazifalar turibdi. Bular jumladan xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlarida yuqori darajasida ishlab chiqarish quvvatiga ega bo‘lgan energiya va metalni iqtisod qilish texnologiyalari keng qo‘llashda sindirish uchun texnika yaratish mashinasozlik mahsulotini texnik darajasini va sifatini oshirish zararli va og‘ir qo‘l mehnatini yengillashtiruvchi mashina va jixozlarni chiqarish materiallariga ishlov berish dastgohlari sifatini yaxshilash, shu jumladan materiallarga ishlov berish jarayorlarini dasturi bilan tanishish. Mashinasozlik texnologiyasi ishlab chiqarish dasturiga asosan belgilangan muddat ichida talab etilgan sifat darajasida mehnat hamda moddiy resurslarni kam sarflagan holda mashina va mexanizmlar tayyorlash qonuniyatlarini o‘rgatadi. Mashinalarga yuqori aniqlik va tezlik, issiqlikka chidamlilik, kichik vazn va xajm, mustahkamlik va ishonchlilik kabi yuqori talablar qo‘yilgan.
Mashinasozlik texnologiyasi ishlab chiqarish dasturiga asosan belgilangan muddat ichida talab etilgan sifat darajasida mehnat hamda moddiy resurslarni kam sarflagan holda mashina va mexanizmlar tayyorlash qonuniyatlarini o‘rgatadi.
Ishlab chiqarish jarayonlarini mukammallashi va rivoji natijasida mashinasozlik soxasida quyidagi tarmoqlar paydo bo‘ldi, bular, temir quyish texnologiyasi, temirlarga bosim ostida bolg‘alash, shtampovkalash, metal qirqish tarmoqlari va boshqalar.
Mashinasozlik texnologiyasi ishlab chiqarish jarayoni ilmiy intizomga asoslangan jarayon deb hisoblanadi. Bizni jamiyatimizda mashinasozlik tarmoqlari keng rivojlangan. Bular asosan seriyali va mayda seriyali ishlab chiqarish korxonlaridir va ta’mir yo‘nalishidagi korxonalardir.
Xar bir mamlakatning shu jumladan bizning mustaqil O‘zbekistonimizning iqtisodiy rivojlanishi, iqtisodiy ravnaqi barcha xo‘jalik ishlar, ishlar darajasining ko‘tarilishi orqali belgilanadi. Bu ayniqsa xalq, xalq xo‘jaligining yetarli tarmoqlaridan bo‘lishi mashinasozlikka taaluqlidir. Shuning uchun mashinasozlikda rivojlanishiga umumiy ishlab chiqarishni rivojlanishiga nisbatan ortiqroq e’tibor beriladi.
Yosh mustaqil O‘zbekiston Respublikamiz mashinasozlikda oldida yaqin yillarda mo‘ljallagan ulkan va ma’suliyatli vazifalar turibdi. Bular jumladan xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlarida yuqori darajasida ishlab chiqarish quvvatiga ega bo‘lgan energiya va metalni iqtisod qilish texnologiyalari keng qo‘llashda sindirish uchun texnika yaratish mashinasozlik mahsulotini texnik darajasini va sifatini oshirish zararli va og‘ir qo‘l mehnatini yengillashtiruvchi mashina va jixozlarni chiqarish materiallariga ishlov berish dastgohlari sifatini yaxshilash, shu jumladan materiallarga ishlov berish jarayorlarini dasturi bilan tanishish.
2. UMUMIY QISM