Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

DunyoqaraShning tarixiy turlari (mifologik, diniy, falsafiy)
Касбий
билим
 
ва
тушунча
Касбий
кўникма
 
ва
малака
Касбий
қадрият

---

127
1. Mifologiya
(yunoncha metos naql, rivoyat, logos, ta’limot degani) bo‘lib, ibtidoiy ongda
voqelikning xayoliy in’ikosidir. Mifologik dunyoqaraShda olamning kelib chiqiShi, tuziliShi tabiat
va jamiyatning turli xodisa va voqealarni umumlaShtirib hayoliy Shakllarda tasvirlaniShidir.
Masalan, Gommerning “Iliada”, hind eposi “Romayana”, o‘zbek xalq eposi “AlpomiSh” v.b.
2.Diniy dunyoqaraSh
din tabiat, jamiyat, inson uning ongi, yaShaShdan maqsadi hamda
taqdiri insoniyatning bevosita qurShab olgan atrof – muxitdan taShqari bo‘lgan uni yaratgan,
insonlarga to‘g‘ri hayot yo‘lini ko‘rsatadigan va o‘rgatadigan ilohiy qudratga iShonch va
iShoniShni ifoda etadigan qaraSh, ta’limotdir
3.Falsafiy dunyoqaraSh
dunyoni, borliqni ilmiy jihatdan umumlaShtirib tuShuntiruvchi
nazariy qaraShlar tizimidir.
41
1. DunyoqaraShlik funksiyasi bilimlarning asosiy xususiyati bo‘lib, insonni borliq, materiya,
tabiat, jamiyat, inson, inson ongi va tafakkuri, insonni dunyoning biliSh haqidagi eng umumiy
qaraShlari
bilimi
bilan
qurollantiradigan
funksiyasidir.
2. Metodologik funksiyasi metodologiya sifatida tibbiyot ilmi taraqqiyotining konkret tarixiy
Sharoitlari bilan qonuniyatli aloqasini tuShuniShga, ilmiy kaShfiyotlar va ularning tadbiq etiliShini
ijtimoiy qiymatini va umumiy istiqbolini chuqurroq anglaShga yordam beradigan funksiyasidir.
3. Gnoseologik funksiyasi
dunyoni biliSh asosida uni o‘zgartiriShda insonni faol faoliyat
ko‘rsatiShga undaydi. SHu bilan birga falsafa amaliy va nazariy masalalarni xal qiliShda katta rol
o‘ynaydi. Bularni barchasi falsafaning gnoseologik funksiyasida namoyon bo‘ladi.
4. Ijtimoiy funksiyasi. Insonning ijtimoiy tabiatini va mohiyatini ochib beriSh bilan birga, u
insonning tabiatga munosabatini, jamiyat-ning tabiat bilan uzviy bog‘liqligini ko‘rsatib beradi,
Shuningdek
insonning
tabiatga
g‘amxo‘rlik
bilan
munosabatda
bo‘liShini
o‘rgatadigan
funksiyasidir.
5. Tarbiyaviy funksiya kiShining aqliy jihatdan kamol topiShida, nazariy tafakkurning qaror
topiShida, jamiyat-ning etuk kiShisi bo‘lib etiShiShida yuksak g‘oyaviy mustahkam e’tiqod ruhida
tarbiyalaShda ilmiy dunyoqaraShni qaror toptiriShda muhim rol o‘ynaydi.