Мазмуны: тил ҳӘМ Әдебият

“Компетенцияларжадвали” –
ўқувчининг ўз компетентлиги даражасини англашини 
шакллантиришга қаратилган методик усул.Ўқувчи ўзида таълим олиш орқали қатор муҳим 
сифат ва хусусиятлар таркиб топаётганини ва улар ҳаётий фаолиятининг турли соҳаларида ўз 
муваффақиятларини таъминлаб беришини англаши лозим. Ўз компетентлиги даражаси ва унинг 
ривожланишидаги ўсиш бола томонидан англанмаса, компетенциявий ёндашувни амалга 
ошириш бўйича бутун ишни самарасиз, деб ҳисоблаш мумкин. Бунинг учун ўқитувчи 
ўқувчиларга қуйидаги “Компетенцияларжадвали”ни тўлдиришни таклиф қилади. 
Мен биламан... 
Мен ярата оламан... 
Мен уддалайман... 
Мен интиламан... 
Жадвал дарс охирида, ўқув жараёни (ҳафта, чорак, йил) охирида тўлдирилиши 
мумкин; ўқитувчи ва мактаб психологи раҳбарлигида ўқувчилар ўзларининг 
компетентлик даражаларини таҳлил қиладилар ва жадвалдаги жумлаларни охирига 
етказадилар. Иш индивидуал тарзда (ҳар бир болада алоҳида жадвал мавжуд) ҳамда бутун 
синф билан (синф учун битта жадвал) амалга оширилади.Агар синфда намойиш қилиш ва 
ўқувчилар томонидан берилган жавобларни ёзиб бориш учун кўргазмали модел бор бўлса, 
иш янада самарали бўлади. Шу тарзда ўқув жараёни давомида жадвал болаларга хос 
компетенциялар тавсифлари билан тўлдириб борилади.Мазкур усулдан алоҳида ўқув 
фанлари доирасида, фанлараро билим, кўникма ва малака, ижодий қобилиятлар, 
ижтимоий-ҳиссий тажрибаларни таҳлил қилишда ҳам фойдаланиш мумкин. Ушбу 
техникани алоҳида мавзулар доирасида ҳамда умумий ўқув жараёни билимлари, 
кўникмалари, ижодий қобилиятлари, ҳиссий-қадрият тажрибаси асосида таҳлил қилиш 
мумкин. Тўлдирилган жадвал бутун синфнинг ва алоҳида ҳар бир ўқувчининг компетентлик 
даражасини акс эттиради. Жадвални ўқувчининг ўрнига унинг ота-онаси томонидан 
(индивидуал учрашганда, ота-оналар мажлисида) тўлдирилиши ва уни ўқувчининг ўзи 

---

47 
тўлдирган харита билан таққослаш яхши натижа беради. Ота-оналарнинг фикри ва 
ўқувчининг ўзини-ўзи баҳолаши даражаси баъзан бир-бирига мос келмайди.