Mazmuni: Kirisiw

III.Bap
Suw háwizleri ushın tógin túrleri
Suw háwizleri ushın tóginler topıraq ushın isletiletuǵın elementlarǵa uqsaydı. Olardıń kelip shıǵıwı mineral yamasa organikalıq bolıwı múmkin. Hár bir gruppa bir neshe túrlerdi óz ishine aladı.
Azot tóginler
Bul túrdegi mineral kelip shıǵıwı bar. Azot beloklar hám basqa bioximiyalıq processlerdi qurıw ushın zárúr.
Bul túrdegi tóginlerdi qóllawda ósimlik massası aktiv rawajlanadı, suw kislorod menen to'yińan. Nátiyjede, qabaqlardıń egiw qısıqlıǵı asadı, segmentlerdiń shıǵıwı waqıtı -waqıtı menen kóteriledi. Bulardıń barlıǵı balıqshilik háwizi maydanından paydalanıw natiyjeliligin asıradı.
Bul túrdegi tóginlerden paydalanıwdıń taǵı bir unamlı noqatı birpara yosunlarniń rawajlanıwına tosqınlıq jasaw bolıp tabıladı.
Azotli tóginler retinde 35% azotni óz ishine alǵan ammiak selitrasi tez-tez isletiledi. Suwlı eritpe tayarlań -hár bir gektarına 20 -25 kg tógin kerek. Hár jılı onı suw bazasınıń maydanına sepib qoyıń. Bul túrdegi tóginler tuwrı muǵdarda bir waqtıniń ózinde ámelge asırılıwı múmkin.
Azotniń joqarı konsentraciyasına jol qo'ymań. Bir litr suw sap formada 2 mg den artıq elementtı óz ishine almaydı. Eger bul kórsetkish 5 mg ga oshsa, balıq júzimsikozga iye boladı. Bul anıq ólimge alıp keledi.
Ammoniy sulfat da suw háwizleri ushın ammiak selitrasidan tısqarı isletiliwi múmkin. Odaǵı azot konsentraciyası 21%.


Fosforli tóginler
Fosfor eń zárúrli minerallardan biri bolıp tabıladı. Túrli organizmler hám mikroorganizmlar kletkalardı qurıwǵa múmkinshılıq beredi. Bul element, ásirese, organlar qálipleskeninde, tiykarǵı azıqlantırıw dáwirinde zárúrli áhmiyetke iye. Keleshekte bul basqıshda fosforniń jetismasligi kóp muǵdarda azıqlantırıw menen oranıwı múmkin emes.
Fosforli tóginler, eger suw saqlaǵısh tómendegi túrdegi topraqlarǵa tiykarlanǵan bolsa, ásirese zárúrli bolıp tabıladı:
ılay;
qumlaq ;
qumli;
podzolik;
betti jasırıw perdesi.
Bul túrdegi tóginlerdi qóllaw normalarǵa muwapıq bolıwı kerek-hár bir gektar ortasha 25 kg fosforik kislota talap etedi. Eger fosforni waqıtında hám tuwrı muǵdarda támiyinlasańiz, suw bazasınıń natiyjeliligi 1, 5-2 ret (keminde 15%) asırılıwı múmkin.
Bunday tóginlerdi bólekan qóllaw usınıs etiledi. Bul 1, 5-2 háptede bir ret ámelge asırılıwı kerek. Litr ushın 4 mg turaqlı konsentraciyasına erisiw ushın bólekti esaplaw kerek. Isletilińen:
superfosfat (ápiwayı, er-hayal );
termofosfatlar;
fosforit onı ;
suyek onı ;
tóbeasshlak;
precipitates.
Fosforli hám azotli tóginlerdi bir waqtıniń ózinde nátiyjeli qóllaw. Olardıń sanı 4-8 ret kóp bolıwı kerek.