Мазкур ўқув-услубий мажмуа Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 019 йил октябрда тасдиқланган ўқув режа ва дастур

Аттестацияда ва ўз-ўзини 
аттестациядан ўтказишда (таълим муассаси ва 
ўқитувчилар таркибини) талабалар ва уларнинг ота-оналаридан сўраб ўтказиш 
муҳим ўрин тутади. Ваҳоланки, талабалар бевосита таълим хизматларининг 
талабгори ҳисобланадилар.
Ривожланган мамлакатларда аттестация ва ўз-ўзини аттестациялаш 
бирбири билан турлича муддат ва функциявий боғлиқликка эга. У норвег 
маърифатпарвари Тронд Алевик таснифига кўра, бир вақтда, кетма-кетликда 
ёки биргаликда ўтказилиши мумкин.
Ташқи аттестация ва ўз-ўзини аттестациялашнинг мазмуни
 
Таълим рақобати соҳасида ишлаб чиқарувчилар (таълим муассасасининг 
ўқитувчилар ва ходимлари, унинг раҳбарлари, таълим бошқарув идоралари) ва 
таълим хизмати истеъмолчилари (таълим олувчилар ва улар ота-оналари, 
ходим буюртмачилари)га мунтазам равишда қуйидаги саволлар берилади:
-
ўқитувчилар қай даражада муваффаққиятли ўқитмоқдалар
-
таълим муассасасининг ютуқлари қандай
-
таълим муассасасида раҳбарлик қандай даражада муваффаққиятли 
олиб борилмоқда
-
таълим муассасасининг кучли томонлари нималарда кўринади
-
қайси йўналишларда ҳали ишлашга тўғри келади
Ана шундай саволлар жавоби орқали таълим муассасаси, шу жумладан, 
унинг профессор-ўқитувчи мутахассисликларини аттестация ва ўз-ўзини 
аттестациялаш жараёнига қаралади ва ўтказилади.
Таълим муассасасининг ташқи аттестацияси ва ўз-ўзини аттестациялаш 
фаолиятнинг айни бир жабҳасини қамраб олади. Ҳар икки ҳолда ҳам таълим 
самарадорлигининг айни бир хил кўрсаткичларидан фойдаланиб баҳоланади. 
Масалан, ташқи аттестацияда таълим стандартлари ва уларнинг бажарилиши 
нуқтаи назаридан Миллий кўламда таълим муассасаси фаолиятига баҳо 
берилади.

---

73 
Бу таълим самарадорлиги кўрсаткичлари ва таълим олаётганлар, 
уларнинг ота-оналари, ўқитувчилар фикрлари, шунингдек, имтиҳон 
натижалари билан боғлиқ.
Ҳозирги вақтда кўпчилик ривожланган мамлакатларда аттестация ва 
ўзўзини аттестациялашни кетма-кет ёки биргаликда ўтказишга ҳаракат 
қилинади, бунда таълим олувчилар ва улар ота-оналар сўровини ўтказишга 
катта эътибор берилади.
Юқорида баён этилганлардан кўринадики, ривожланган мамлакатларда 
таълим муассасасини аккредитациялаш жараёнида ўз-ўзини аттестациялаш ва 
ташқи аттестацияларга алоҳида аҳамият қаратилади.
Шундай экан,
аттестация – 
ходимнинг ўз фаолиятини қай даражада 
самарали амалга оширишига баҳо бериш. Ташкилотда аттестациялар умумий 
тушунчаси билан бир қаторда Performance Assessment – натижаларга баҳо 
бериш, Personnel Evaluation – ходимларга баҳо бериш, Personal Performance 
Appraisal – шахсий ютуқларга баҳо бериш, Assessment – шахсий фазилатларга 
баҳо бериш атамалари ҳам қўлланилади.