Мазкур ўқув услубий мажмуа фаннинг ишчи ўқув дастури ва ишчи ўқув режасига мувофиқ ишлаб чиқилди

Биполяр транзисторнинг статик чиқиш характеристикалари.
Чиқиш характеристикаси деб кириш токининг берилган, ўзгармас қийматларида чиқиш токи билан чиқиш кучланиши орасидаги боғлиқликка айтилади.
УБ схема. УБ уланган схемада чиқиш токи бўлиб I_К , чиқиш кучланиши бўлиб U_КБ, кириш токи бўлиб эса, эмиттер токи I_Э хизмат қилади. Шунинг учун УБ уланган схеманинг чиқиш характеристикалар оиласи эмиттер токи I_Энинг белгиланган қийматларида I_K=f(U_КБ) боғланишдан иборат бўлади.
Чиқиш характеристикаси (4.4) тенглама билан ифодаланади. Актив режимда характеристикалар билан танишамиз. n-р -n тузилмали БТлар учун актив режим фақат U_ЭБ>0 ва U_КБ>0 бўлгандагина амалга ошади. I_Э=0 бўлганда КЎнинг коллектор-база занжири бўйлаб оқувчи I_К0 тескари токи чиқиш характеристикани ташкил этади.
I_Э қиймати ортиши билан чиқиш характеристикалар юқорига силжийди. Эрли эффекти эътиборга олинмаганда ток узатиш коэффициенти ни ўзгармас, U_КБ га боғлиқ эмас ва чиқиш характеристикаларни горизонтал деб ҳисоблаш мумкин. УБ уланган схемада рекомбинация ҳисобига йўқотишлар камайгани учун аслида аста-секин ортиб боради. Одатда, чиқиш характеристика-ларнинг горизонтал чизиқлардан фарқи деярли сезилмайди. Актив режимнинг бошланғич соҳасидаги кескин, лекин қиймати бўйича катта бўлмаган ортиши U_КБ=0 бўлганда КЎ тескари токининг нолдан максимал I_К0 қийматгача ўзгариши билан боғлиқ.
Агар U_КБ кучланиш ишораси тескарисига ўзгартирилса, КЎ тўғри силжитилган бўлиб қолади ва транзистор тўйиниш режимга ўтади. Бунда (4.4) тенглама тўйиниш режими учун қуйидаги кўринишда ёзилади:
(4.5)
Тўйиниш режимида U_КБ ортиши билан эмиттер токи ўзгаришсиз қолган ҳолда, коллектор токи коллектордан инжекция содир бўлиши ҳисобига камаяди. U_КБ=0,4÷0,6 В бўлганда амалда КЎ очилади. Шу сабабдан U_КБ≠0 бўлганда I_К токнинг сезиларли камайиши бошланади.
Тўйиниш режимида транзисторнинг чиқиш характеристикалари 4.7-а расмда иккинчи квадрантда келтирилган.