Mazkur ishchi o‘quv dasturi Bioinjeneriya va oziq-ovqat xavfsizligi fakulteti Kengashining 2020 yil " " dagi yig‘ilishida muhokama qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya etilgan.

Nazorat savollari
1. Tabiiy vegetativ ko’paytirish usulini tushuntiring.
2. Sun’iy vegetetiv ko’paytirish usulini tushuntiring.
3. Qalamchadan payvand qilish usulini ayting.
4. Parxish usulini tushuntiring.
5. Payvand qilish usulini tushuntiring.
6.O’simliklarni mikroklonal ko’paytirish
18-MAVZU: OCHIQ KO’CHATZORLARDA NIHOLLARNI PARVARISHLASH AGROTEXNIKASI


Reja:
1. Ochiq maydondagi ko’chatxonalarda ko’chat yetishtirish.
2. Ekinlarni parvarishlash agrotexnologiyasi.
3. Dorivor o’simliklarga abiotik, biotik, antropogen omillarning ta’siri.
4. Dorivor o’simliklarga ekologik omillarning ta’siri.
5. Tomchilatib sug’orishning boshqa sug’orish usullaridan farqli jihatlari.


Tayanch iboralar: dorivor o’simlik, ko’chat, urug’, tuproq, kultivatsiya, borona, shudgor, superfosfat, ammiak selitrasi, yashiklar, sayoz idishchalar, tuvaklar, yagana, yorliq.abiotik, biotik, antropogen, ekologik omil, dorivor o’simlik, kserofit, mezofit.


1. Ochiq maydondagi ko’chatxonalarda ko’chat yetishtirish. Bir yillik o’simliklarni ko’chatsiz yetishtirish usuli mehnat sarfini va o’simlik tannarxini ma’lum darajada kamaytiradi, bunda o’simlik kuchli rivojlanishi bilan ajralib turadi, kamroq kasallanadi. Bu usulning kamchiligi shundan iboratki, o’simliklar ko’chat bnlan yetishtirilgandagiga qaraganda birmuncha kech gullaydi va urug’ 2,5-3 baravar ko’p sarf bo’ladi.
Gul urug’lari ekish uchun tuproq qunt bilan tayyorlanadi. Kuzgi haydalgan yoki shudgorlanib yoz bo’yi ekilmagan yerlarga rejaga muvofiq joylashtiriladi. Kultivatsiya va borona solinadi. Bir yillik o’simliklarni ko’chatsiz usulda yetishtirida urug’lar bahorgi don ekinlari singari mart oxiri — aprel boshlarida (qachonki yer yetilganda) ekiladi.
Qatordagi o’simliklar va qatorlar orasidagi masofalar ekin vazifasi va o’stirilayotgan o’simlik biologik xususiyatlariga ko’ra aniqlanadi. Urug’lar ariq tortuvchi traktor yoki qo’lda tayyorlangan qatorlarga ekiladi.
Yer haydalayotganda yoki kultivatsiya paytida o’g’it to’liq solinmagan bo’lsa, u holda jo’yak tortish davomida 1 m² yerga 30-50 g. superfosfat, 20-30 g. ammiak selitrasi va 10-15 g. kaliy tuzi beriladi. Yuqori kislotali tuproqlarni ohak bilan o’g’itlash tavsiya qilinadi. Urug’ yaxshi shamollatilgan torf, qum yoki chirindilar bilan ko’mib berkitiladi. Urug’ni g’altakmola bilan tekislab, ehtiyotkorlik bilan sug’oriladi. Katta maydonlarda keng egatli lentali 3-4 qatorli seyalkalar bilan urug’lar ekiladi. Bu seyalkaning qatorlari orasidagi masofa 20-30 sm. va lenta orasidagi masofa 60 sm. bo’lishi lozim.
Noqora tuproqli mintaqa sharoitlarida ekish ishlari qishdan oldin, taxminan oktyabrning 3-o’n kunligida o’tkaziladi. Ekish uchun tuproq va juyakli qatorlar oldidan tayyorlanadi. Kech kuzgi ekishda urug’lar torf
yoki chirindi bilan 2-3 sm. qalinlikda ko’miladi. Ba’zi xo’jaliklarda qish davrida ochiq yerga ekish amalga oshiriladi. Ekish uchun joylar kuzda tayyorlanadi. Kor qatlami 15-20 sm. qalinlikda bo’lganda, oldindan tayyorlangan maydonlarga qor ustidan chuqurligi' 1,5-2,0 sm. bo’lgan jo’yaklar tortiladi va urug’lar sepiladi. So’ngra shu vaqtgacha muzlamaydigan xonalarda saqlangan, shamollatilgan torf yoki chirindi bilan ko’miladi.