Mazkur darslik farmatsevtika instituti talabalariga mo„ljallangan bolib, amaldagi

123-§. Murakkab retsept tarkibiga kiruvchi moddalar 
Murakkab retseptlarda quyidagi moddalar ko„rsatilishi mumkin:
1.
 
Remedium basis
– asosiy ta‟sir etuvchi moddalar.

---

228 
2.
 
Remedium adjuvans
–asosiy ta‟sir etuvchi moddaning ta‟sirini kuchaytiruvchi
yoki kuchsizlantiruvchi yordamchi yoki ko„maklashuvchi moddalar.
3. Remedium corrigens
– dorivor moddalarning mazasini, hidini va boshqa
yoqimsiz xususiyatlarini tuzatuvchi moddalar.
4. Remedium constituents
–shakl hosil qiluvchi moddalar,dorilarga aniq shakl 
(suyuq, qattiq, yumshoq) beruvchi moddalar. 
Murakkab retseptga misol: 
Recipe: Pepsini 2.0
- basis 
Acidi hydrochlorici diluti 5 ml
- adjuvans 
Sirupi simplicis 15.0
- corrigens 
Aquae destillatae ad 200 ml
- constituens 
Misce. Da. 
Signa: Kuniga 3 marta 1 choy qoshiqdan ichilsin. 
Remedium basis - albatta bo„lishi kerak bo„lgan modda.Adjuvans, corrigens, 
constituens –hamma retseptlarda uchrayvermaydi. 
Mashqlar 
1. Quyidagi fe‟llardan aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifatdoshlarini hosil qiling. 
Adjuvare – yordam bermoq, producere – ishlab chiqarmoq, constituere – shakl
bermoq, labare – ishlamoq, medicare – davolamoq.
2. Sifatlarni otlarga moslashtiring va so„z iboralarini o„zbek tiliga tarjima qiling. 
1) pulvis (subtillis, e) 5) Ricinus (communis, e) 
2) suppositorium (simplex, icis)
6) linimentum (volatilis,e) 
3) succus (gastricus,a,um) 7) radix (dulcis, e) 
4) solutio (sterilis,e) 8) Furaginum (solubilis,e)
 
3. Terminlarning shartli tasvirini tuzib, Nom. va Gen. da lotin tiliga tarjima
qiling. 
1) oddiy zirk nastoykasi 
2) Xitoy limonnigining kukuni 

---

229 
3) eruvchan oq streptotsid 
4) dala qirqbo„g„imining suyuq ekstrakti 
5) shirin bodom emulsiyasi 
6) valeriananing oddiy nastoykasi
7) oddiy tog„jambilning yer ustki qismi 
8) brilliant ko„kining suvli eritmasi 
9) norsulfazolning eruvchan eritmasi 
10) natriy xloridning izotonik eritmasi