Mazkur darslik farmatsevtika instituti talabalariga mo„ljallangan bolib, amaldagi

 
 
 

---

5 
FARMATSEVTIK TERMINOLOGIYA ASOSLARI 
Farmatsevtik terminologiya - farmatsiya bilan bog‟liq bo‟lgan barcha fanlarga oid 
alohida terminologik tizimlardan iboratdir.
Terminologiya - bu kasb va fanni tashkil qiluvchi muhim qismlardan biridir. Bu 
haqida Lavuaz‟ye o‟zining "Kimyo to‟g‟risida asosiy fikrlar" nomli asarida: "Fanni 
terminologiyadan, terminologiyani fandan ajratib bo‟lmaydi, chunki har bir tabiiy fan 
uchta narsa: uning mazmunini tashkil qiladigan bir qator faktlar, u keltirib chiqaruvchi 
tasavvurlar va ushbu tasavvurlar ifodalangan terminlardan iborat" deb juda aniq qilib 
ko‟rsatgan. 
Asosiy farmatsevtik terminologiya deganda, umumiy terminologik masa- 
lalardan tashqari, farmatsevtik terminologiyaning ayrim bo‟limlari botanik, kimyo, 
farmakologik va boshqa nomlarga tegishli bo‟lgan maxsus masalalarni ham tushunish 
lozim. Farmatsevtik terminologiya dorivor vositalar nomlarini yaratishda 
foydalaniladigan so‟z yasovchi qo‟shimchalarni o‟rganish ham kiradi. Farmatsevtik 
terminologiyadagi nomlanishlar bilan umumiy ravishda tanishib chiqamiz. 
Qadimgi yunoncha so‟z 
pharmakon
(farmakon) dori, damlama, sehrli ichimlik, 
zahar, og‟uni bildirgan.
Farmak(o
)- yoki 
farmas-
o‟zagidan hosil bo‟lgan barcha so‟zlar dorishunoslik, 
dorivor vositalarni ishlab chiqarish va qo‟llashga taalluqli ekanligini bildiradi.
Masalan, "farmatsiya" (yunoncha 
pharmakeia
- dorilarni tayyorlash, qo‟llash) termini 
dorivor vositalarni ixtiro qilish, tayyorlash, standartlash, tekshirish, saqlash va berish, 
shuningdek farmatsevtika xizmatini boshqarish, tashkil qilish va iqtisodi bilan bo‟gliq 
bo‟lgan amaliy faoliyat va ilmiy bilimlar sohasini anglatadi. Ushbu sohada ishlayotgan 
va maxsus o‟rta hamda oliy farmatsevtik ma'lumotga ega bo‟lgan barcha mutaxassislar 
farmatsevt (yunoncha