Maxsus talim vazirligi samarqand davlat universiteti inson resurslarini boshqarish fakulteti

O’ZBEKISTON 
RESPUBLIKASINING SOLIQ 
KODEKSI 
O’zbekiston respublikasining 
25.12.2007 y. O’RQ-136-son 
Qonuni bilan tasdiqlangan 
01.01.2008 y.dan e’tiboran amalga 
kiritilgan
(2-ta qism, 21 bo’lim, 64 
bob va 392 ta modadan iborat) 

---

194 
-
to‘lash tartibi. 
O‘zbekiston Respublikasi davlat byudjeti daromadlarining asosiy qismi korxonalar, 
birlashmalar va tashkilotlardan olinadigan soliqlar hisobiga tashkil topadi.
Foyda solig‘i O‘zbekiston Respublikasi soliq tizimining tarkibiy elementi hisoblanib, milliy 
daromadlarni qayta taqsimlash vositasi bo‘lib xizmat qiladi. 
Mazkur soliq bevosita soliq bo‘lib, uning summasi korxona xo‘jalik faoliyatining pirovard 
moliyaviy natijasi bilan chambarchas bog‘liqdir. 
Foyda solig‘i to‘lovchilari soliq solinadigan foydaga ega bo‘lgan yuridik shaxslar hisoblanadi. 
Soliq to‘lovchilar yilning birinchi choragi, yarim yillik, to‘qqiz oylik va yil yakuni bo‘yicha mustaqil 
ravishda yil boshidan boshlab o‘sib boruvchi jamlash tartibida foyda solig‘i summasini soliqqa tortiladigan 
haqiqatda olingan foydadan berilgan imtiyozlar va belgilangan soliq stavkalarini hisobga olgan holda 
hisoblab boradilar. 
2004 yilning 1 yanvaridan mulk shaklidan qat’iy nazar barcha xo‘jalik yurituvchi subektlarda 
qo‘llaniladigan yangi schyotlar rejasida byudjet bilan olib boriladigan operatsiyalarni hisobga olib 
borish uchun 11 ta balansli va 2 ta balansdan tashqari schyotlar belgilangan bo‘lib, ular quyidagilar:
Balansli schyotlar: 0950 «Vaqtinchalik farqlar bo‘yicha kechiktirilgan Foyda solig‘i»; 3210 
«Vaqtinchalik farqlar bo‘yicha kechiktirilgan Foyda solig‘i»; 4410 «Byudjetga soliqlar va yig‘imlar 
bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari»; 6240 «Soliqlar va majburiy to‘lovlar bo‘yicha kechiktirilgan 
majburiyatlar»; 6250 «Vaqtinchalik farqlar bo‘yicha kechiktirilgan Foyda solig‘i bo‘yicha 
majburiyatlar»; 6410 «Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz»; 7240 «Soliqlar va majburiy to‘lovlar 
bo‘yicha uzoq muddatli kechiktirilgan majburiyatlar»; 7250 «Vaqtinchalik farqlar bo‘yicha 
kechiktirilgan Foyda solig‘i bo‘yicha uzoq muddatli majburiyatlar»; 8840 «Maqsadli foydalanadigan
soliq imtiyozlari»; 9810 «Foyda solig‘i bo‘yicha xarajatlar»; 9820 «Foydadan hisoblangan boshqa 
soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha xarajatlar» schyotlarni o‘z ichiga oladi. 
Balansdan tashqari schyotlarga esa: 012 «Kelgusi davrlarda soliq solinadigan bazadan 
chiqariladigan xarajat» 013 «Vaqtinchalik soliq imtiyozlari (turlari bo‘yicha)» schyotlar kiradi.
YUqorida keltirilgan schyotlarning oldiga qo‘yilgan vazifalar turlicha. Bu vazifalarni 
buxgalterlar chuqur anglab amaliyotda ulardan to‘g‘ri foydalanishlari zarur. 
0950 «Vaqtinchalik farqlar bo‘yicha kechiktirilgan Foyda solig‘i» schyotida hisobot davrida 
to‘lanadigan soliqning kechiktirilgan qismi hisobga olinadi. SHu bilan birga ushbu summa balansdan 
tashqari 012 «Kelgusi davrlarda soliq solinadigan bazadan chiqariladigan xarajatlar» schyotning 
kirimiga yozib qo‘yiladi. 
Hisobot davri oxirida ushbu summa soliqqa tortiladigan bazaga qo‘shib Foyda solig‘iga tortiladi.
Bu vaqtda hisoblangan bo‘nak Foyda solig‘i summasi 9810 «Foyda solig‘i bo‘yicha xarajatlar» 
schyotining debetida quyidagicha yoziladi: D-t 9810 «Foyda solig‘i bo‘yicha xarajatlar», K-t 6410 
«Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (turlari bo‘yicha)» schyoti. 
Ushbu summa belgilangan muddatlarda byudjetga o‘tkazib berilsa 6410 «Byudjetga to‘lovlar 
bo‘yicha qarz (turlari bo‘yicha)» schyoti debetlanib, 5110 «Hisob-kitob schyoti» kreditlanadi.