Maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot insti­tuti

11-rasm. Areometr.



Zaruriy ashyolar: tuzli eritma, marinadli eritma, sirka kislotasi eritmasi.
Kimyoviy moddalar: Zaruriyati yo‘q.
Vosita, jihoz, qurilma: areometr, idish.
Jihoz va materiallar: shakar, xom ashyo, shisha bonkalar, pichoq, qopqoqlar.
Ishni bajarish uslubiyoti: Tuzli, marinadli hamda sirka kislotasi eritmasi namunasi olinib, filtrlanadi, isitiladi, so‘ngra 20°С haroratgacha sovutiladi. Sovutilgan eritma shisha silindrga solinadi. Silindr diametri, areometrning ostki qismidan kamida 2...3 marta katta bo‘lishi kerak. Silindr sathida ko‘pik hosil bo‘lmasligi uchun eritma, idishning devori bo‘ylab solinadi. Silindr gorizontal tekislikka o‘rnatiladi. So‘ngra uning ichiga asta-sekinlik bilan areometr solinadi. Agar areometr devori atrofida havo pufakchalari hosil bo‘lsa, areometr suyuqlikdan olinadi, quruq mato bilan artilib, qaytadan eritmaga solinadi. Areometr suyuqlikda muallaq bir holatga kelgandan so‘ng, uning ko‘rsatkichi qayd qilib olinadi va u ko‘rsatkich daftarga yoziladi. Shaffof suyuqliklar uchun ko‘rsatkichni qayd qilish menisk (chiziq) ning ostki qismidan, shaffof bo‘lmagan suyuqliklar uchun menisk (chiziq) ning ustki qismidan amalga oshiriladi.



1 2 3
12-rasm. Areometr turlari: 1-areometr; 2-spirtometr; 3-saxarometr



13-rasm. Кaram tuzlashda maydalangan mahsulotni tozalash jarayoni

Tuzli yoki sirka kislotasi eritmasining konsentratsiyasini aniqlash uchun quyidagi jadvaldan foydalaniladi:

26-jadval

Osh tuzi		Sirka kislotasi
Zichlik, g/sm^3