Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

sababiy bog’lanishning
mavjudligi jinoyatni kvalifikatsiya qilishning zaruriy belgisi hisoblanadi. 
Subyektiv tomondan
jinoyat 
qasddan
yoki ilmiy tadqiqot yoxud 
sinov tajriba faoliyatini amalga oshirish vaqtida xavfsizlik qoidalarini 
buzishga nisbatan 
ehtiyotsizlik
orqasida hamda yuzaga kelgan oqibatlarga 
nisbatan o‘z-o‘ziga ishonish yoki beparvolik shaklidagi 
ehtiyotsizlik
orqasida sodir etiladi. Subyekt normativ ko‘rsatmalarni buzgan paytda 
ijtimoiy xavfli oqibatlar yuzaga kelishi mumkinligiga ko‘zi yeta turib, 
biroq bunday oqibatlar kelib chiqmasligiga asossiz ravishda umid 
qiladigan hollarda 
o‘z-o‘ziga ishonish 
o‘z ifodasini topadi. Shaxs 
ko‘rsatilgan talablarni bajarmasdan, ijtimoiy xavfli oqibatlar keltirib 
chiqarishi mumkinligiga ko‘zi yetmasa-da, lekin ko‘zi yetishi lozim va 
mumkin bo‘lsa, jinoyat 
beparvolik
orqasida sodir etilgan deb topiladi. 
Jinoyatning 
motivi
va undan ko‘zlangan 
maqsad
qilmishning 
kvalifikatsiyasiga ta’sir qilmaydi. 
Jinoyatning
subyekti
maxsus subyekt bo‘lib, zimmasiga ilmiy-
tadqiqot yoki eksperimental faoliyat olib borishda xavfsizlik qoidalariga 
rioya qilish majburiyati yuklatilgan 16 yoshga to‘lgan, aqli raso shaxs 
bo‘lishi mumkin. Bunday majburiyatlar xizmat vakolati yoki maxsus 
farmoyish asosida vujudga keladi. 
JK 256-moddasi 2-qismi
bilan kvalifikatsiya qilish uchun ilmiy 
tadqiqot olib borilayotgan vaqtda xavfsizlik qoidalarining buzilishi: 
a) xavfsizlik qoidalariga rioya qilinishi uchun mas’ul shaxs 
tomonidan sodir etilgan; 
b) ko‘p miqdorda zarar yetkazilishiga sabab bo‘lgan bo‘lishi kerak. 
JK 256-moddasi 2-qismi «a» bandida
nazarda tutilgan qilmishning
 
subyekti 
xavfsizlik qoidalariga rioya qilinishi uchun javobgar bo‘lgan 
shaxs,ya’ni egallab turgan lavozimi, mavqeiga ko‘ra (xavfsizlik bo‘yicha 
92 

---

muhandis) yoxud buyruqqa muvofiq ilmiy tadqiqot yoki sinov tajribalarini 
amalga oshirish vaqtida xavfsizlik qoidalariga rioya qilinishiga mas’ul 
bo‘lgan shaxs hisoblanadi. 
JK «Atamalarning huquqiy ma’nosi» berilgan 8-bo‘limiga muvofiq,