Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

JK 266-moddasida
nazarda tutilgan jinoyat 
obyektiv tomondan
transport vositasini boshqaruvchi shaxs tomonidan transport vositalari 
harakati yoki ulardan foydalanish xavfsizligi qoidalarining buzilishi va 
buning oqibatida badanga o‘rtacha og’ir yoki og’ir shikast yetkazilishida 
ifodalanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining tushuntirishiga 
ko‘ra, «transport vositalari harakati yoki ulardan foydalanish xavfsizligi 
qoidalarini jinoiy tarzda buzish deganda, bunday harakatlarni bevosita 
harakatlanayotgan transport vositasida yo‘llarda, ko‘chalarda, temir 
yo‘llarni kesib o‘tish joylarida sodir etish tushuniladi. Agar transport 
vositasi yordamida ishlab chiqarish jarayonida, jumladan, transportni 
yuklash – yuk tushirish, transport vositalarini ta’mirlash, qurilish, qishloq 
xo‘jalik va boshqa turdagi ishlarni bajarish chog’ida xavfsizlik texnikasi 
qoidalari yoki mehnatni muhofaza qilishning boshqa qoidalari buzilishi 
natijasida badanga o‘rtacha og’ir yoki og’ir shikast yetkazish, odam o‘limi 
yoki boshqa og’ir oqibatlar bilan bog’liq baxtsiz hodisalar yuz bergan 
bo‘lsa, aybdorning harakatlari JK 257-moddasi bo‘yicha kvalifikatsiya 
qilinadi, agar shaxsning hayoti, sog’lig’i yoki mol-mulkiga tajovuz 
qilingan bo‘lsa, bunday harakatlar tegishli ravishda inson hayoti va 
sog’lig’iga yoki uning mol-mulkiga qarshi jinoyatlar sifatida tavsif-
lanadi»
1
. 
JK 266-moddasi
blanket dispozitsiyalidir. Yo‘l xavfsizligi talablari 
O‘zbekiston Respublikasining «Yo‘l harakati xavfsizligi to‘g’risida»gi 
1999 yil 19 avgustdagi 818-I-sonli Qonuni (Yangi tahrirda) hamda harakat 
ishtirokchilarining huquq va majburiyatlarini belgilovchi asosiy normativ 
hujjat – Yo‘l harakati qoidalari bilan belgilangan
2
.
1
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2015 йил 26 июндаги «Транспорт 
ҳаракати ва ундан фойдаланиш хавфсизлигига қарши жиноятлар билан боғлиқ ишлар юзасидан суд 
амалиётининг айрим масалалари тўғрисида»ги 10-сонли қарори, 24-банд.
2
Ушбу хулоса юқорида кўрсатилган Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми таҳлилидан 
келиб чиқади 
145 

---

Shaxsni ko‘rib chiqilayotgan modda bo‘yicha jinoiy javobgarlikka 
tortish uchun har bir muayyan holda u tomonidan ijtimoiy xavfli oqibatlar 
keltirib chiqargan qoidaning u yoki bu bandi buzilganligi aniqlanishi 
lozim. Tergov organlari shaxsni ishda ayblanuvchi sifatida ishtirok etishga 
jalb qilish to‘g’risidagi qarorda, ayblov xulosasida, sudlar esa o‘z hukmida 
Yo‘l harakati qoidalarining bandlari buzilganiga ishora qilish bilangina 
cheklanmasliklari, balki bunday qoidabuzarliklar nimadan iborat 
ekanligini aniq ko‘rsatishlari lozim (masalan, transport vositasini mast 
holda boshqarish, tezlikni oshirish va h.k.).