Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Ozodlikdan mahrum etish jazosini ijro etish muassasasi 
ma’muriyati vakillariga hujum kilish 
ma’muriyat vakillariga nisbatan 
jismoniy yoki ruhiy kuch ishlatish orqali sodir etilishi mumkin. 
Ozodlikdan mahrum etish jazosini ijro etish muassasasining ishini izdan 
chiqarish maqsadida sodir etilgan qo‘rqitish natijasida ma’muriyat 
vakillariga og‘ir tan jarohati yetkazilgan yoki uning hayotiga suiqasd 
qilingan hollarda qilmish jinoyatlar majmui bo‘yicha kvalifikatsiya 
qilinadi. 
Ma’muriyat vakillariga hujum qilish ma’muriyat vakillarining qonuniy 
harakatlari tufayli kelib chiqqan bo‘lishi lozim. Agar hujum qilish 
ma’muriyat vakillarining qonuniy harakatlari tufayli kelib chiqmagan 
bo‘lsa, aybdorning qilmishi sharhlanayotgan modda bo‘yicha 
kvalifikatsiya qilinmasdan, balki shaxsga qarshi jinoyatlar bo‘yicha 
kvalifikatsiya qilinadi, chunki bunday hollarda 
JK 220-moddasida 
nazarda tutilgan tajovuz obyekti mavjud bo‘lmaydi. 
Jinoiy guruh tashkil kilish 
deganda, ozodlikdan mahrum qilish jazosini 
ijro etish muassasasining ishini izdan chiqaruvchi harakatlar sodir etish 
maqsadida tashkil etilgan turli faoliyat tushuniladi. Tashkil etish oldindan 
til biriktirish, mazkur g‘ayriqonuniy harakatlarni sodir etishga kelishib 
olish, guruhning har bir a’zosi o‘rtasida vazifalarni taqsimlash kabilarni 
o‘z ichiga oladi. 
Kurollanganlik jinoiy guruhning zaruriy belgisi hisoblanmaydi. 
Shuni alohida ta’kidlash lozimki, jazoni ijro etish muassasalarida turli 
mezonlar asosida tuzilgan mahkumlarning jamoat birlashmalari, shu 
jumladan mahalliychilik, o‘zaro manfaatdorlik, jinoiy ixtisoslashish 
tamoyillari asosida tuzilgan salbiy yo‘naltirilgan guruhlar jinoiy guruh 
sifatida baholanmasligi kerak, chunki ular o‘z oldiga ozodlikdan mahrum 
qilish jazosini ijro etish muassasasining ishini izdan chiqaruvchi harakatlar 
408 

---

sodir etish maqsadini qo‘ymaydi. 
Jinoiy guruh ishtirokchilari orasidan faqat tashkilotchi va faol 
ishtirokchilargina JK 220-moddasi bo‘yicha javobgarlikka tortiladilar. 
Tashkilotchi 
— bu jinoiy guruhni tashkil etib, unga boshqa 
ishtirokchilarni jalb etadigan, jinoiy faoliyat rejalarini ishlab chiqadigan, 
guruhga bevosita rahbarlik qiladigan va ishlab chiqilgan jinoiy rejani 
amalga oshiradigan shaxs.