Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Xavfli retsidivist 
tomonidan pora olinishi JK 210-moddasi 2-qismi «a» 
bandi bo‘yicha kvalifikatsiya qilinishi lozim. 
Mansabdor shaxs tomonidan qonuniy manfaatlarining buzilishi tahdidi 
bilan shaxsdan pora talab qilishi yoxud o‘zining qonuniy manfaatlari 
buzilishining oldini olish maqsadida pora berishga majbur bo‘lgan ahvolga 
solib qo‘yilishi 
tovlamachilik yo‘li bilan pora olish 
jinoyatining tarkibini 
364 

---

hosil qiladi. 
Pora beruvchining manfaatlarini ko‘zlab uning qonunga xilof talablarini 
bajarganlik uchun pora talab qilish tovlamachilik yo‘li bilan pora olishning 
tarkibini hosil qilmaydi. 
Mansabdor shaxs tovlamachilik yo‘li bilan pora olishda 
pora 
predmetini ololmagan bo‘lsa, qilmish jinoyatni sodir etishga suiqasd deb 
topiladi. 
Jinoyatni sodir etishda uni amalga oshirish haqida oldindan kelishib 
olgan ikki yoki undan ortiq mansabdor shaxs ishtirok etgan bo‘lsa, 
mansabdor shaxsning harakatlari bir guruh mansabdor shaxslar tomonidan 
oldindan til biriktirib sodir etilgan pora olish deb kvalifikatsiya qilinmog‘i 
lozim. Bunday hollarda, jinoyat mansabdor shaxslardan bittasi poraning 
loaqal bir qismini olgan paytdan e’tiboran 
tugallangan 
deb topiladi. 
JK 210-moddasi 3-qismida
: 
a) juda ko‘p miqdorda; 
b) uyushgan guruh manfaatlarini ko‘zlab pora olganlik uchun jinoiy 
javobgarlik nazarda tutilgan. 
7-§. Pora berish (JK 211-moddasi) 
Jinoyatning 
obyekti 
va 
predmeti 
pora olish jinoyati tarkibi belgilari 
bilan bir xil. 
(Bu haqda batafsil JK 210-moddasi tahliliga qarang.) 
Obyektiv tomondan 
pora berish, mansabdor shaxsning o‘z xizmat 
mavqeidan foydalangan holda sodir etishi lozim yoki mumkin bo‘lgan 
muayyan harakatni pora bergan shaxsning manfaatlarini ko‘zlab bajarishi 
yoki bajarmasligi evaziga unga bevosita yoki vositachi orqali qonunga 
xilof ekanligini bila turib, moddiy qimmatliklar berish yoki uni mulkiy 
manfaatdor etishda ifodalanadi. 
Pora berish, ya’ni mansabdor shaxsning o‘z xizmat mavqeidan 
foydalangan holda sodir etishi lozim yoki mumkin bo‘lgan muayyan 
harakatni pora bergan shaxsning manfaatlarini ko‘zlab bajarishi yoki 
bajarmasligi evaziga unga bevosita yoki vositachi orqali qonunga xilof 
ekanligini bila turib, moddiy qimmatliklar berish yoki uni mulkiy 
365 

---

manfaatdor etishda namoyon bo‘ladigan harakatlarda ko‘rinadi. 
Agar pora beruvchi shaxs mansabdor shaxsni xizmat bo‘yicha 
noqonuniy harakatlarni sodir etishga jalb qilsa, uning harakati nafaqat pora 
berish, balki mansabdor shaxsni jinoyat sodir etishga jalb qilish bilan ham 
kvalifikatsiya qilinadi. 
Agar pora berish bir necha harakatlarda sodir etilsa, jinoyat pora 
oluvchiga poraning hech bo‘lmaganda bir qismi berilgan paytdan e’tiboran 
tugallangan 
hisoblanadi. Konvertga solingan pulni mansabdor shaxsning 
stoli yoki kabinetidagi boshqa joyga qo‘yish, agar bu pul olinmagan 
bo‘lsa, pora berishga suiqasd qilish hisoblanadi.