Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

192
11
-moddasi
mansabdor shaxs tegishli nodavlat tashkilotida 
egallab turgan mansab lavozimini suiistemol qilish uchun emas, balki 
mansab vakolatlarini suiiste’mol qilish uchun javobgarlikni nazarda tutadi. 
Shunga ko‘ra, mansabdor shaxs tomonidan qonunga xilof harakatlarni 
sodir etish uchun xizmat vakolatidan emas, balki ushbu mansabdor shaxs 
obro‘si, uning lavozimi va ishlayotgan xizmati nufuzi, unga xizmat 
bo‘yicha bo‘ysunmaydigan va nazorati ostida bo‘lmagan mansabdor 
shaxslar bilan o‘rnatgan aloqalaridan foydalanishi o‘rganilayotgan jinoyat 
tarkibini tashkil etmaydi. 
Shaxsiy munosabatlardan foydalanish, basharti, ular egallab turgan 
lavozimiga bog‘liq bo‘lmasa, mansab vakolatlarini suiiste’mol qilish 
sifatida ko‘rilmaydi. 
Mazkur jinoyat 
subyektiv tomondan
qasddan
sodir etiladi. Mansabdor 
shaxs o‘z mansab vakolatlaridan qasddan foydalanishi natijasida 
fuqarolarning huquqlariga yoki qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlariga 
yoxud davlat yoki jamoat manfaatlariga ko‘p miqdorda zarar yoxud jiddiy 
1
Қаранг.: Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 1998 йил 17 апрелдаги «Иқтисодиёт соҳасидаги 
жиноят ишлари бўйича суд амалиётида вужудга келадиган масалалар тўғрисида»ги 11-сонли Қарори 
(Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2002 йил 14 июндаги 10-сонли, 2002 йил 25 октябрдаги 28-
сонли ва 206 йил 3 февралдаги 5-сонли қарорлари билан киритилган ўзгартириш ва қўшимчалар билан) // 
Тўплам, Т.1. – Б. 372. 
281 

---

ziyon yetkazilishi kabi oqibatlarning yuzaga kelishini biladi va buni xohlaydi 
(to‘g‘ri qasd)
yoki bu oqibatlarga ongli ravishda yo‘l qo‘yadi 
(egri qasd)
.
Jinoyatni sodir etish 
motivi
sifatida nomoddiy tusdagi manfaat, 
karerizm, protektsionizm, noto‘g‘ri tushunilgan birodarlik hissi, o‘ch olish 
va boshqalar xizmat qiladi. Ammo, ular jinoyat kvalifikatsiyasiga ta’sir 
etmaydi.
Jinoyatning motivi va maqsadi qilmishni kvalifikatsiya qilishga ta’sir 
qilmaydi. 
Jinoyatning 
subyekti
– maxsus. Uning sifatida nodavlat tijorat tashkiloti 
yoki boshqa nodavlat tashkilotining 18 yoshga yetgan mansabdor shaxsi 
bo‘lishi mumkin.