Maxsus pedagogika

Savol va topshiriqlar
1. Ekologik ta ’lim-tarbiya haqida gapirib bering.
2. Ekologik ta ’lim-tarbiya qanday ahamiyatga ega?
3. Ekologik tarbiyaning zarurligini asoslab bering.
164

---

Yordamchi m aktab o'quvchilarida oligofrenopedagogning pedagogik 
faoliyati ta ’sirida axloqiy his-tuyg‘ular faol rivojlanadi. Bu tuyg‘ular 
chuqurroq va ongliroq bo4lib, ularning barqarorligi va ta ’sirchanligi oshadi. 
Kishilar m ehnatining ijtimoiy ahamiyati haqidagi, m ehnatkashlarning 
yuksak m a’naviy fazilatlari haqidagi o ‘quvchilar bilimlari kattalarga huiTnat 
tuyg‘usini s h a k lla n tiris h n in g asosi b o ‘ladi. Bu tu y g ‘u aq li zaif 
0
‘quvchilarning kattalarga hurmat va odob bilan munosabatda bolishlarida, 
yordam bera olish va yordam berishga tayyor turishda, e ’tibor va g‘am xo‘rlik 
ko‘rsatishda, kattalar m ehnatiga hurm at bilan m unosabatda bo iish id a 
nam oyon b o ‘ladi. Y ordam chi m aktab o ‘q u vchilarining o ta -o n a la ri 
o‘ynaydigan ijtimoiy roli va mehnati haqidagi tasavvurlari, ularning shaxsiy 
fazilatlariga baho berishlari ana shu tuyg‘ularning ruhiy va jism oniy 
holatlariga sezgirroq qaray bo shlaydilar, b o lala m in g o ta-o n a la rig a
yordamlari xilma-xil tus olib boradi. Yordamchi maktab o ‘quvchilarining 
axloqiy his-tuyg‘ulari keng ijtimoiy yo‘nalishda b o lad i.
Aqli z a if o ‘q u v ch ilar shaxsining m a ’naviy va axloqiy jih a td a n
shakllanishida um um insoniy tarbiyaning m uhim tarkibiy qism laridan biri 
ijtimoiy tarbiyadir.
Tarbiya bolalam ing bir-birlariga, kattalarga b o ‘lgan m unosabatlarini, 
o‘yin, faoliyatlar xarakterini, m azm unini, m ehnatga, butun jam iyatga 
munosabatlarini yo lg a soladi. Bu tarbiyaning maqsadi va m azm uni — 
Mustaqil 0 ‘zbekiston Respublikasining iqtisodiy, siyosiy tuzilishi bilan 
belgilanadi.
P rezidentim iz 1.A .K arim ov sog clom avlodni tarbiyalash tarixiy 
zaruriyat va ijtimoiy burchim iz ekanligini quyidagicha ifodalagan edilar: 
«Biz sog‘lom avlodni tarbiyalab, voyaga yetkazishimiz kerak. Sog‘lom 
kishi deganda faqat jismoniy sogMomlikni emas, balki sharqona axloq- 
odob va u m u m b a s h a riy g ‘o y a la r ru h id a k am o l to p g a n in so n n i 
tushunam iz».1
Har bir jam iyatning gullab-yashnashi, rivojlanishi va taraqqiy etishi 
shaxs ehtiyojiga muvofiq m oddiy-m a’naviy boyliklarni bosqichma-bosqich 
yaratishlikdir. Tarbiya natijasida yashab o ‘tgan ajdodlarim izning aql- 
zakovati bilan yaratilgan kelgusi avlodga meros b o ‘lib qolgan m oddiy, 
m a’naviy va m adaniy boyliklarga vorisligi daxldorligi ta ’m inlanadi. 
Yangidan tug‘ilib, o ‘sib, ulg‘ayib kelayotgan avlod o ‘tmish tajribalarini 
o‘zlashtirib oladi, boyitadi, murakkablashtiradi va yanada mustahkamlaydi.