Maxsus pedagogika

Savol  va  topshiriqlar
1.  N uqsonli  bolalar  tarbiyasi  bilan  shug‘ullanuvchi  muassasalarga  q o‘yilgan 
hozirgi  kun  talablari  haqida  so ‘zlab bering.
2. Nuqsonli bolalar bilan shug‘ullanuvchi muassasalar qaysi vazirliklarga qarashli?
3. Nuqsonli bolalar tarbiyasi va ularni hayotga tayyorlash masalalariga davlatimiz 
e ’tibori  haqida so ‘zlab bering.
38

---

Oligofrenopedagoglar  o ‘qituvchi,  tarbiyachi,  ilmiy  bo‘lim  mudiri, 
tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o ‘rinbosari,  direktor vazifalarida ishlashi 
mumkin.  Oligofrenopedagog  islii  Xalq  maorifi  vazirligi  tomonidan  ishlab 
chiqilgan  nizom  asosida  belgilanib,  yosh  avlodga  tarbiya,  umum ta’lim 
fanlaridan  bilim  berish  hamda  mehnat  tayyoigarligidan  o ‘tishni  ko‘zda 
tutadi. Oligofrenopedagog o'quvchilami atroflicha pedagogik nuqtai nazardan 
o‘rganish  asosida  butun  ta’lim-tarbiya  ishlarini  rejalashtiradi,  aqli  zaif 
o‘quvchilaming jismoniy  va  ruhiy  nuqsonlarini  tuzatadi,  ularning  harakat 
sistemalarini  to ‘g‘rilab  boradi,  bilish  faoliyatlarini  shakllantiradi  va  shular 
asosida o‘quvchilarda xarakter va madaniy xulq-atvor mezonlarini tarbiyalab 
boradi. U aqli zaif bolalarning ota-onalari, jamoatchilik bilan ham tarbiyaviy 
ishlami amalga oshiradi.
Maktabni  bitirib  ketgan  hamma  o ‘quvchilar  bilan  muntazam  aloqa 
bog‘lab, katamnesik ma’lumotlar yig'ib boradi. Ulaming ishga joylashishlariga 
yordam beradi.  Ilg‘or pedagogik tajribalarni o'rganib, ommalashtirib boradi.
Oligofrenopedagoglar  maorif  tizimida  ishlayotgan  barcha  pedagoglar 
foydalanadigan  huquqlardan  foydalanadilar.  Nuqsonli  bolalar  bilan  olib 
boriladigan  ta ’lim-tarbiya  ishlarining  birm uncha  murakkabligi,  turli- 
tum anligini  hukum atim iz  e ’tiborga  olib,  oligofrenopedagoglarning 
maoshlarini  birmuncha  yuqori  qilib belgilagan.
Oligofrenopedagog  aqli  zaif bolalar  bilan  ishlaydigan  pedagog  bo‘lsa, 
aqli  zaif bolalarni  tarbiyalash,  o ‘qitish  haqidagi  fan  oligofrenopedagogika 
fani  deb  yuritiladi.
Oligofrenopedagogika  fan  sifatida  quyidagi  masalalami  hal  qiladi:  aqli 
zaiflikni  pedagogik tahlil  qilish;  aqli  zaiflik sabablarini  o ‘rganish;  aqli  zaif 
bolalarning  rivojlanishini  pedagogik  va  psixologik  o ‘rganish  yo‘llari  va 
vositalarini  aniqlash;  yordamchi  maktablarda  turli  xarakterli  bolalarga  in­
dividual munosabatni ta ’minlash;  aqli zaif bolalarni tarbiyalash tamoyillari 
va usullarini ishlab chiqish; aqli zaif o‘quvchilarga umumiy bilim va mehnat 
tayyorgarligi berish; o ‘quv fanlarining xususiy uslubiyotlarini ishlab chiqish; 
aqli  zaif bolalarga  maxsus  muassasalar tizimi  va  tuzilmasini  belgilash.
Aqli zaif bolalar yordamchi maktabda barcha umumta’lim fanlari asoslari 
borasida  m a’lum  hajmda  nazariy,  amaiiy bilimlar oladilar,  kasbiy  mehnat 
malakalarini egallaydilar. Yordamchi maktab va maktabgacha muassasalarda 
ta ’lim  jarayonida  tuzatish  ishlari  tizimini  amalga  oshiradi.  Bu  ishlar 
bolalardagi  rivojlanishning  potensial  imkoniyatlariga  asoslanib,  aqli  zaif 
bola shaxsini atroflicha shakllantirish, bilish faoliyatlarini takomillashtirishni 
nazarda tutadi. 
> 
,
Bolalar  orasida  uchrab  turuvchi  nuqsonlilikni  (karlik,  ko‘rlik,  aqli 
zaiflikni)  b artaraf  etish  ijtimoiy  m asalalardan  biri  b o ‘lib,  bu  ishni