Mavzuning qisqacha tafsiloti. Ushbu mavzuda biz milliy

asosiy kapital iste’moli
deyiladi, chunki bu yillik 
YaIMni ishlab chiqarishdagi ‘iste’mol qilingan’ kapitalning ustama summasidir. 
Bu YaIMning ulushi bo’lib, o’sha kapital tovarlarni to’liq o’rniga qo’yishga to’lash 
maqsadida olib qo’yiladi. Asosiy kapital iste’moli uchun taqsimlanadigan pul 
mablag’i mahsulot ishlab chiqarishdagi xarajat hisoblanib, mahsulotni yalpi 
qiymatiga kiritiladi. Lekin bu pul mablag’i boshqa maqsadlarga mo’ljallanmagan 
va mahsulotning boshqa xarajatlaridan farqli o’laroq, u hech kimni daromadiga 
qo’shilmaydi. Ammo, 6.3 jadvalda ko’rsatilganidek, biz uni iqtisodiyot bilan muvo 
fi qlashish uchun milliy daromadga qo’shib yuboramiz. 6.3 jadval YAIMga 
bo’lgan daromad va xarajatlar yondashuvini umumlashtiradi. Jadvalning chap 
tomoni 2005 yilda AQSh iqtisodiyoti nimani ishlab chiqargani va uni xarid qilish 
uchun nima sarf etilganini ko’rsatadi. O’ng tomon esa mos ravishda to’g’rilangan 
o’sha xarajatlarni daromad sifatida qanday taqsimlanganini ko’rsatadi. 
Milliy Daromad
Ba’zan amerikalik yer, mehnat, kapital va tadbirkorlik qobiliyati egalarining 
ishlab chiqarishga o’z hisslarini 
qo’shib qancha ishlab topishlarini 
bilish foydadan xoli emas. Esga olish 
joizki, 
AQSh 
milliy 
daromadi 
Amerikaga 
tegishli 
bo;lgan 
resurslardan foydalanish orqali ishlab 
topilgan barcha daromadlarni tashkil 
etadi. U shuningdek, mahsulot va importlarga solinadigan soliqlarni ham qamrab 
oladi. Sof ichki mahsulotdan milliy daromadni ajratib olish uchun, yuqorida eslab 
o’tilgan sof milliy daromaddan statistik nomuvo fi qlikni ayirib, sof xorijiy 
vositachilik daromadiga qo’shamiz, sababi keyingisi amerikaliklar tomonidan 
ishlab topilgan daromad hisoblanadi. 2005 yilda 
AQSh uchun: 
Bilamizki, 
milliy 
daromadni 
daromad 
yondashuviga ishchilar compensatsiyasi, renta, 
foiz, mulkdan daromad, korporatsiyalar foydasi va 
import hamda ishlab chiqarishga soliqlarni 
qo’shish orqali hisoblab chiqamiz
10
. 
 
10
McConnell, Brue. Economics: principles, problems and policies. 17 th edition. America, New York: McGraw-
Hill, 2008. page 113 

---

344