Mavzu: Zoologiya fani va uning vazifalari. Hayvonlarning xilma-xilligi va ahamiyati. 1 §

Laylaksimonlar turkumi. Laylaklar ancha yirik, oyoqlari va tumshug'i uzun qushlar. Oq laylakning qanotlari keng va qora bo'ladi. Uzun oyoqlari ularga balchiqda bemalol hara-katlanishiga imkon beradi. Oq laylak yirik daraxtlarning shoxlariga yoki eski binolarning tomiga uya quradi; baqalar, sichqonlar, turli hasharotlar va kaltakesaklar bilan oziqlanadi. U juda foydali qush bo'lgani va soni kamayib ketganligi uchun muhofaza qilinadi.
Suv qushlarining zich joylashgan va yog'lanib turadigan patlari va yum-shoq parlari ularni sovuqdan saqlaydi, patlarga nam yuqtirmaydi. Qush­larning oyoq barmoqlari orasida suzgich pardasi bo'ladi. Ular suvda yaxshi suzadi, lekin quruqlikda beso'naqay harakatlanadi. Suv qushlari-ga g'ozsimonlar va pingvinlar turkumi kiradi. Sohil qushlari suv havza­larining sayozliklarida yashaydi. Ularning oyoqlari va tumshug'i uzun bo'lib, balchiqda yurish va oziqlanishga moslashgan.
Mustahkamlash:

1. 
   Suv qushlarining suv muhitiga moslanish xususiyatlari nimadan iborat?
   
2. 
   Nima sababdan suv qushlarining patlari suvda ivib qolmaydi?
   
3. 
   G'ozsimonlar suv tubidagi balchiqdan oziq topishga qanday moslashgan?
   
4. 
   Pingvinlar gavdasi qanday tuzilgan?
   
5. 
   Sohil qushlarining tuzilishi yashash muhitiga qanday moslashgan?
   
6. 
   Laylaklar qanday hayot kechiradi?
   

Uyga vazifa:

1. Pingvinlarning oyoqlari:
a) tananing keyingi qismida joylashgan;
b) yo'g'on va uzun bo'ladi;
d) ingichka va kalta bo'ladi.
2. G'ozlarning erkagi va urg'ochisi:

1. 
   bir xil kattalikda;
   
2. 
   bir xil rangda;
   

d) bir-biridan farq qilmaydi.

3. Laylaklarning uzun oyoqlari:

1. 
   sayoz suvda chaqqon harakatlanishga yordam beradi;
   
2. 
   balchiqda chaqqon harakatlanishga imkon beradi;
   

d) suv havzasining ichkarirog'iga kirib borishga yordam beradi.
Qushlar va ularga xos xususiyatlarni juftlab yozing.

1. 
   o'rdaklar; 1) qanoti kalta va ingichka;
   
2. 
   g'ozlar; 2) tumshug'i chetida muguz plastinkalar bor;
   

4. 
   pingvinlar; 3) daraxt shoxiga uya quradi;
   
5. 
   laylaklar. 4) balchiqni sizdirib oziqlanadi.
   
6. 
   Tasdiqlovchi javoblar: la, 2b, 3d.
   
7. 
   Juftlab yozish javoblari: a-4, b-2, d-1, e-3.