Мавзу: Ўзбек халқ эртаклари асосида майда пластик композициялар яратиш

5 .2-shakl
dan kichik bo‘lsa shartli (5.3- shakl) tasvirlash mumkin. Sod- dalashtirib tasvirlaganda faska, yumaloqlashlar, bolt sterjeni bi­lan teshik orasidagi oraliq ko‘rsatilmaydi.

’Birikuvchi detallarancha qalin boMgandayoki bolt bilan biriktirish im- koniyati bo‘lmagan hollarda shpilkali birikmadan foydalaniladi.

Shpilkayordamida detallami biriktirish uchun detallardan biri(I) to‘liq teshil- maydiya’ni unga parma yordamida kerakli chuqurlikda teshik o‘yi'adi (5.4- shakl,a) va unga metchik bilan rezba chiqarilgan boMadi (5.4-shakl,b). Unga shpilkaning o‘tqazuvchi uchi burab qotiriladi. Ikkinchi birikuvchi detal (II)ga

to‘liq siiindrik teshik o‘yilgan boMib, bu detal shpilkaning siquvchi uchidan kiygiziladi. So‘ngra shaybakiygizilib, undan keyin gaykani burab, birinchi detalga ikkinchisi qisiladi.
Shpilkaning oMchamlari orasidagi o‘zaro munosabat va shpilkali birikmaning tasviri 5.4-shakl, с da berilgan. Shpilkaning uzunligini hisoblash formulasi: 1 _shp=m+S_sh+H+K, bu yerda m II birikuvchi detal qalinligi H gaykaning balandligi, S_sh shaybaning qalinligi, K=a+c. Bunda ham hiso­blash natijasida kelib chiqqan son qiymati GOCT11765-96 da keltirilga

njadval bilan solishtirilib,jadvaldan ungayaqini tanlab olinadi. GOST 2315­96 boyicha shpilka yordamida detallarni biriktirishni soddalashtirib (5.5- shakl), yoki sterjen diametri 2 mm va undan kichik bo‘lsa shartli (5.6-shakl) tasvirlash mumkin. 5.5 va 5.6-shakllardatojli gayka yordamida hosil qilin­gan shpilkali birikma tasvirlangan.