Mavzu: Yo’l belgilarining o’rnatilishi Reja: Yo’l belgilarining guruhlari

SHaxsning etik sifatlari
Etika so’zi yunoncha xulq, odat ma’nosini bildirib, inson ongining eng muhim tomonlaridan biri hisoblangan axloq, odob masalalarini o’rganuv chi falsafiy fan hisoblanadi. Etika insonga uning o’z xususiy tabiatidan kelib chiqib, to’g’ri hayot yo’lini o’rgatadi. Ma’lumki, jamiyatdagi shaxslararo munosabatlar psixologiyasini faoliyat ko’rsatayotgan shaxslarning his – tuyg’ulari, kechinmalari, intilishlari, kayfiyatlari belgilaydi.
SHaxs ko’p qirralik ijobiy sifatlarning o’zaro bog’lanishidan tashkil topgan. Qo’pollik, jaholat, hasad, kalondimog’lik, yolg’onchilik, hiylagarlik, ig’vogarlik va boshqa salbiy xususiyatlar shaxslararo munosabatlarga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Insoniylik, olijanoblik, xushfe’llik, mehribonlik, samimiyat, shirinso’zlik, mehnatsevarlik, rostgo’ylik kabi fazilatlar shaxsning o’zigagina emas, balki shaxslararo munosabatlar psixologiyasiga ham ijobiy ta’sir ko’rsatadi. SHaxs o’zi yashab turgan ijtimoiy va siyosiy jamiyatda, jamoa va oilada qiziqishlari, temperamenti, mijozi, o’z kasbiga munosabati kabi omillar ta’sirida mujassamlanadi. Insonning shaxs sifatidagi o’ziga xos xususiyatlariga uning ehtiyojlari, dunyoqarashi, qiziquvchanlik salohiyati, temperamenti va xarakteri kiradi.
Xavfsizlikning muhim omillaridan biri bo’lgan haydovchining etikasi
Haydovchilarning etikasi yo’l harakati xavfsizligini ta’minlovchi muhim omillardan biridir. Ba’zan YHXNning yo’qligidan foydalanib, ataylab belgilangan tezlikni oshirish, yo’l belgilari va chiziqlari talabini mensimaslik, svetofor chiroqlari ishorasiga itoat qilmaslik, quvib o’tish qoidalarini buzish kabi holatlar haydovchining etikasi yetarli darajada emasligidan dalolat beradi.
Ayniqsa, piyodalar va yo’lovchilar bilan bo’lgan munosabatlarda haydovchilik etikasiga alohida e’tibor qaratish kerak. CHunki piyodalar orasida turli toifadagi insonlar: yo’llarda harakatlanish qoidasini bilmaydigan kar, ko’r, shirakayf, nogiron, ruhiy kasallar bo’lishi mumkin. SHuning uchun trotuar yoki yo’l chetida piyodalar bo’lganda, haydovchi ehtiyot choralarini ko’rgani ma’qul, chunki piyodalar xohlagan paytda yo’lning qatnov qismida paydo bo’lishi mumkin. SHunday vaziyat bo’lgan taqdirda haydovchi asabiylashmasdan, bosiqlik bilan ular o’tib ketishiga imkoniyat berishi kerak.
Yo’lovchi tashiydigan avtobus va taksi haydovchilari, ayniqsa, yo’lovchilarga nisbatan juda xushmuomala bo’lishlari, o’z transportlarini o’rnidan qo’zg’atish va to’xtatishda keskin harakatlar qilmasliklari, burilishlarda yo’lovchilar muvozanatini buzmaslikni e’tiborga olib, tezlikni tanlashlari, avtobus eshiklarini ochish va yopishda yo’lovchilar xavfsizligini ta’minlashga katta e’tibor berishlari lozim. Taksi va xalqaro avtobus haydovchilari yo’lovchilar yuklarini joylashtirishga ko’maklashishlari odobdan bo’ladi.
Yuk avtomobili haydovchilari, avtomobilь yukxonasida yukni qoida talablariga mos joylashtirishlari va yo’lda doimiy ravishda uning boshqalarga xavf tug’dirmasligini kuzatishlari shart. Qurilish ob’ektlari, karьer lar, axlatxonalar va boshqa qoplamasiz iflos yo’llardan qoplamali yo’llarga chiqishda, albatta, yo’lni iflos qilmaslik choralarini ko’rishlari zarur.