Mavzu: Yer usti va yer osti suvlari

Jilg’a



sharshara ko’l


Dam olish daqiqasi
Reybusni yeching


Yangi mavzuni mustahkamlash:
Test topshirig’i
1.Globus sirtining katta qismini nima egallagan?
a) havorangda tasvirlangan suv egallagan okean va dengizlardir.
b) sariq rangda tasvirlangan qumlik egallagan ,cho’llar
s) yashil rangda tasvirlangan dalalar

2. Yer sharining kichraytirilgan shakli bu ?

a) ona zamin b) globus s) eskiz
3.O’lkamizda qanday yirik daryo va ko’llar mavjud?
a) Amudaryo ,Zarafshon ,Sariqamish
b) Sirdaryo ,Norin ,Aydarko’l, Arnasoy s) Amudaryo ,Sirdaryo ,,Aydarko’l,
Arnasoy Sariqamish
4.Globusda egri bugri chiziqlar nimani anglatadi?
a) okeanlar b) daryolar s) ko’llar
5.Okean ,dengiz ,daryo va ko’l suvlari qanday suvlar hisoblandi?
a) Yer usti suvlari b) Yer osti suvlari s) buloq suvlar
Rag’batlantirish va baholash : darsda faol ishtirok etgan o’quvchilarni rag’batlantirish
va baholash
Uyga vazifa :mavzu asosida berilgan savollarga javob yozish
NAVOIY SHAHAR
9-UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTAB BOSHLANG’ICH
SINF O’QITUVCHISI YODGOROVA SHAXNOZANING
3-“B”SINF O’QUVCHILARI BILAN TABIATSHUNOSLIK FANIDAN
“YER USTI VA YER OSTI SUVLARI ”MAVZUSIDA
O’TKAZGAN OCHIQ DARS
ISHLANMASI

NAVOIY SHAHAR
9-UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTAB
BOSHLANG’ICH SINF O’QITUVCHISI
YODGOROVA SHAXNOZANING
3-“A”SINF O’QUVCHILARI BILAN TABIATSHUNOSLIK FANIDAN
“TUT DARAXTI.IPAK QURTI .HAYVONOT OLAMI VA UNING XILMA-XILLIGI ”MAVZUSIDA O’TKAZGAN OCHIQ










Daryolar o‘z yo‘lidasharsharalarni hosil qilishi mumkin . Ularning suvi, asosan, okean, dengiz va ko‘llarga quyiladi.Daryolar suvidan dala va bog‘larni sug‘orishda, aholiehtiyojini qondirishda foydalaniladi.O‘lkamiz hududidan Amudaryo va Sirdaryo kabi yirikdaryolar oqib o‘tadi.
Yer yuzining ba’zi botiq joylarida tabiiy ravishdako‘p miqdorda suv yig‘ilib qoladi. Bunday suv to‘plangan joy ko‘l deb ataladi Bir qismi o‘lkamiz hududiga tegishli bo‘lgan Oroldengizi aslida ko‘ldir. U qadimdan dengiz kabi katta,suvi sho‘r va taxir bo‘lgani uchun dengiz deb atalgan.Hozir esa qurib, bir nechta ko‘llarga ajralgan.O‘lkamizda Sariqamish, Aydarko‘l va Arnasoy kabiyirik ko‘llar ham mavjud.Okean, dengiz, daryo va ko‘l suvlari yer usti suvlarinitashkil etadi.
Muzliklar. Yerosti suvlari
Yerning Shimoliy va Janubiy qutblar atroflari eng
sovuq joylardir. Bu qutbning atrofiniqoplagan muzliklar yozda ham erimaydi.
Baland tog‘larning yuqori qismidagi qor va muzlar
ham yozda erimaydi . Yomg‘ir va qor suvlari hisobiga dala va bog‘lar
sug‘oriladi. Suvlarning bir qismi yerostiga singibketadi. Bu suvlar yerosti suvlarini hosil qiladi.Ayrim joylarda yerostidagi suvlar buloq bo‘lib, oqib
chiqadi.Yog‘in kam yog‘adigan, daryo suvlari bormaganjoylarda yerosti suvlari quvurlar orqali tortibchiqariladi. Ba’zi joylarda chuqur quduq qazib ham
yerosti suvlaridan foydalaniladi.

1. 
   Uyda boqiladigan hayvonlarni ayting?
   

Javob: Odamlar sigir, qo‘y, ot, tuya, echki, it, mushuk, quyon kabi hayvonlarni uyda boqadilar.

2. 
   Uy hayvonlari odamga qanday foyda keltiradi.?
   

Javob: Bizning mamlakatimizda uy hayvonlari oziq-ovqat mahsulotlari va sanoat xomashyosi (teri, jun) yetishtirish uchun boqiladi.


3.Qanday qoramollar ko‘paytirib boriladi?
Javob: Ko‘p sut beradigan zotdor qoramollar ko‘paytirib boriladi.
4.O‘lkamizda qoramollar qayerlarda boqiladi. Qishda esa g‘amlab qo‘yilgan xashaklar bilan oziqlantiriladi.
Javob: O‘lkamizda qoramollar bahor, yoz va kuzda, asosan, yaylovlarda boqiladi. Qishda esa g‘amlab qo‘yilgan xashaklar bilan oziqlantiriladi.
5.Sigirlar har yili nechtadan bolalaydi?. bittadan ayrim hollarda ikkita ham tug‘ishi mumkin.
6.Buzoqlar necha yilda voyaga yetadi?
Javob: 2 — 3 yilda voyaga yetadi.
7 .Bitta sog‘in sigirdan bir kunda necha litr sut sog‘ib olinadi va ular necha yil yashaydi ?
Javob:.Bitta sog‘in sigirdan bir kunda o‘rtacha 8 — 10 litr sut sog‘ib olinadi. Sigirlar o‘rtacha 15 — 20 yil yashaydi.
8.Qo‘ylar nima uchun boqiladi?
Javob: go‘shti va juni uchun boqiladi.
9.Qo‘y o‘rtacha necha yil yashaydi ? va har yili bitta nechtagacha qo‘zilaydi.? Qo’ylar 10 — 15 yil yashaydi va har yili bitta yoki ikkitadan qo‘zilaydi
10. Qo‘ylarning junidan nima maqsadda foydalanamiz?
Javob: junidan ip yigiriladi va issiq kiyim-kechaklar to‘qiladi.
11.Qo‘ylarning qanday zotlari ko’proq boqiladi?
Javob: qorako‘l, hisor kabi zotlari ko‘proq boqilib ko‘paytiriladi
12.Qorako‘l qo‘yining terisidan nimalar tikiladi? Qorako‘l qo‘yining terisidan telpak, paltoning yengi va yoqalari tikiladi.
13. 13.Eng yirik zotli qo‘ylari qanday nomlanadi?
Javob: Hisor qo‘ylari eng yirik zotli qo‘ylar hisoblanadi. Bunday qo‘ylar go‘sht va yog‘i uchun boqiladi.
14 .Dunyoda otlarning nechtadan ortiq zotlari bor?
Javob: 200 dan ortiq zotlari mavjud.
15.O‘zbekistonda qanday otlar ko’p uchraydi? O‘zbekistonda «qorabayir», «arabi», «vladimir» otlari ko‘p uchraydi.
16. Ot sutidan nima tayyor lanadi?. qimiz
17. Ot har yili nechtaga bolalaydi? Biya har yili bitta, ayrim hollarda ikkita bolalaydi.
18 .Necha yoshgacha bo‘lgan otning bolasi toy deyiladi.? 2-3 yoshgacha