Mavzu: Xesh funksiyalar va ulardan axborot xavfsizligini ta’minlashda foydalanish

1-jadval. Xesh funksiyalar tahlili

 

CRC32

 (Cyclic redundancy check 

– Davriy kamchilikni tekshiruvchi kod) kompyuter 

qurilmalarida, ya’ni tarmoq qurilmalari va doimiy xotiradagi ma’lumotlarni xavfsizligini 

ta’minlashda ya’ni o’zgartirilmaganligini doimiy ravishda tekshirib boradigan oddiy xesh 

funksiya hisoblanadi. CRC32 xalqaro standarti CRC32-IEEE 802. Bu algoritm juda tez 

ishlagani bilan, kriptoxavf

sizlikni to’liq ta’minlay olmaydi. Shunga qaramasdan keng 

---

qo’llaniladi chunki, ishlatilishi juda oddiy va tez. 32-bit xesh-kod odatda 8 ta simvoldan 

iborat 16 lik sanoq sistemasida ifodalanadi. Bu algoritm kriptografik hisoblanmaydi. 

MD4

 xeshlash algoritmi RSA Data Security, Inc. Ronald L. Rivest tomonidan ishlab 

chiqilgan. MD4 aralashgan algoritm hisoblanadi, Endi ishonchsiz hisoblanadi. Bu 

algoritm (32-bit protsessorlari uchun) tez va peer-to-peer tarmog'i edonkey 2000 

Qo'shma Algoritm hash kodi 32 ta simvoldan iborat bo'lgan belgilar bilan o'n oltilik soni 

RFC 1320. tasvirlangan hisoblash ishlatiladi. 

MD5

 xesh funksiyasi algoritmi Massachusets texnologiya instituti professori Ronald 

Rivest tomonidan 1992 yilda ishlab chiqilgan. Bu algoritmda kiruvchi ma’lumot uzunligi 

ixtiyoriy bo‘lib, xesh qiymat uzunligi 128 bit bo‘ladi. MD 5 xesh funksiyasi algoritmida 

kiruvchi ma’lumot 512 bitlik bloklarga ajratilib, ular 16 ta 32 bitlik qism bloklarga ajratiladi 

va bular ustida amallar bajariladi. Faraz qilaylik, bizg

a uzunligi b bit bo‘lgan, bu yerda b 

– ixtiyoriy nomanfiy butun son, ma’lumot berilgan bo‘lsin va bu ma’lumotning bitlari 

quyidagicha: 

m0m1…m(b-1)